Irak ile Türkiye, yaşanan kuraklık ve iklim değişikliğiyle birlikte alarm veren su sorununa çöcüm bulmak için yeni bir anlaşma imzaladı. Fırat nehrindeki su salınımı oranı artırılıyor.
HABER MERKEZİ – Türkiye ile Irak arasında uzun yıllardır süren su paylaşımı tartışmaları, önemli bir diplomatik gelişmeyle yeni bir aşamaya taşındı.
Irak Su Kaynakları Bakanı, Irak ile Türkiye’nin, Fırat Nehri’nden saniyede 500 metreküp su bırakılması konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu.
Rojnews’te yer alan habere göre, Irak Su Kaynakları Bakanı, söz konusu anlaşma ile Türkiye, Fırat Nehri üzerinden Irak’a düzenli olarak saniyede 500 metreküp su salımı yapmayı taahhüt etti. Bakan, bu adımın Irak’ın yaşadığı su krizini hafifletmek açısından son derece önemli olduğunu vurguladı.
Söz konusu anlaşma sadece su miktarını değil, aynı zamanda suyun depolanması, taşınması ve sulama altyapılarının koordinasyonunu da kapsıyor. Türkiye’nin su altyapı projeleri ile Irak’ın su yönetimi sistemleri arasında daha sıkı bir eşgüdüm sağlanması hedefleniyor.
SUYUN ADİL PAYLAŞIMI İÇİN KRİTİK ADIM
Irak, yalnızca Türkiye ile değil, aynı zamanda İran ile de su paylaşımı konusunda diplomatik temaslarını sürdürüyor. Bu kapsamda, üç ülkenin katılımıyla ortak bir su komitesi kuruldu. Bu komite, Irak’a giren sınır ötesi su kaynaklarının miktar ve kalitesinin kontrolü konusunda teknik çalışmalar yürütüyor.
Iraklı Bakan, komitenin amacının sadece su akışını izlemek değil, aynı zamanda bölgesel su güvenliğini güçlendirmek ve iklim krizine karşı ortak çözümler geliştirmek olduğunu belirtti.
SU ANLAŞMASI DİPLOMATİK BİR “BAŞLANGIÇ” OLABİLİR
Bu anlaşma Türkiye-Irak su ilişkilerinin geleceği açısından diplomatik bir “başlangıç” gibi görünüyor. Anlaşmanın nasıl uygulanacağı ve sürdürülebilirliği önümüzdeki aylarda netleşecek. Irak tarafı, uygulama sürecinin şeffaflık ve karşılıklı güven temelinde yürütülmesini bekliyor.
Su sorunu dışında Irak, Türkiye’yi PKK’yi bahane ederek “sınır ihlali, bombalama” gibi nedenlerle defalarca BM Güvenlik Konseyi’ne şikayet etmişti. Karşılıklı sert açıklamaların ardından su sorunu çözülemez bir hale gelmişti.
Irak’ta 1970’lerde kişi başına düşen yıllık su miktarı 5.900 m³ iken bu oran bugün yaklaşık 300 m³’e kadar gerilemiş durumda.
Bu düşüşle, Irak BM’nin su fakiri ülkeleri arasında yer alıyor. Ülkenin en büyük iki nehri olan Fırat ve Dicle’de su seviyesi son 40 yılda %60 oranında azaldı.
Türkiye’nin Kürdistan’daki “güvenlik” baraj inşaatları, özellikle Atatürk ve Ilısu Barajı gibi projeleri, suyun akış rejimini değiştirdi. Hem İran’ın hem de Irak’ın yıllarca politik dava konusu yaptığı susuzluk, Türkiye’nin yeni projeleriyle daha da belirgin hale geldi. Tarım yapılamayan kırsal bölgelerden kentlere yoğun iç göç yaşanıyor. Bazı bölgelerde göletler tamamen kurudu, hayvancılık ise durma noktasına geldi. İklim değişikliğiyle artan kuraklık, yağışların azalması ve artan buharlaşma da durumu daha da kötüleştiriyor.
Ülkedeki su krizi geçen yıllarda güneydeki Basra vilayetinden başlayıp başkent Bağdat’a sıçrayan gösterilerle gündeme geldi. Dünya Bankasının verilerine göre, gelirinin yüzde 90’ı petrole dayalı 39 milyon nüfuslu Irak’ta, su ihtiyacı çoğunlukla Dicle ve Fırat nehirlerinden karşılanıyor.
