UNDP’nin yayımladığı 2025 İnsani Gelişme Raporu, kalkınmadaki küresel duraklamaya dikkat çekerken, yapay zekanın istihdam ve eşitlik açısından umut verdiğini ortaya koydu.
HABER MERKEZİ – Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), yayımladığı 2025 İnsani Gelişme Raporu’nda insanlık için alarm zilleri çaldı. Rapora göre, COVID-19 gibi küresel şokların ardından insan gelişimindeki ilerleme hız keserken, eşitsizlik uçurumları da derinleşiyor. Ancak rapor, yapay zekanın bu durumu tersine çevirebilecek güçlü bir araç olabileceğine işaret ediyor.
דBir Seçim Meselesi: Yapay Zeka Çağında İnsanlar ve Olasılıklar” başlıklı rapor, İnsani Gelişme Endeksi (İGE) üzerinden küresel ilerlemeyi analiz etti. Verilere göre, 1990’dan bu yana İGE’de kaydedilen en düşük artış oranıyla karşı karşıyayız. UNDP Yöneticisi Achim Steiner, “Bu yavaşlama, 2030 hedeflerini on yıllarca geciktirebilir” diyerek uyarıda bulundu.
YAPAY ZEKAYA GÜVEN ARTIYOR
Rapor, yapay zekaya dair kamuoyunda genel olarak olumlu bir algı oluştuğunu ortaya koydu. 21 ülkede 21 binden fazla kişiyle yapılan anket sonuçlarına göre:
×Katılımcıların %60’ı yapay zekanın istihdamlarını olumlu etkileyeceğini düşünüyor.
%64’ü yapay zekanın onları işte daha üretken kılacağını belirtiyor.
Sadece %13’ü yapay zekanın iş kaybına yol açmasından endişe duyuyor.
Düşük ve orta gelirli ülkelerdeki katılımcıların %70’i yapay zekanın üretkenliklerini artırmasını beklerken, üçte ikisi sağlık, eğitim ve iş alanlarında AI kullanımını yakın gelecekte öngörüyor.
AI İLE İNSAN MERKEZLİ GELECEK MÜMKÜN
Rapor, algoritmaların karar verme yeteneğinin sınırlı olduğuna ve yapay zekanın insan merkezli tasarlanması gerektiğine dikkat çekiyor. Yapay zekanın “bizim yerimize geçmesi” değil, “bizimle birlikte çalışarak kapasitemizi artırması” gerektiği vurgulanıyor.
UNDP İnsani Gelişme Raporu Ofisi Direktörü Pedro Conceiçao, “Doğru politikalarla yapay zeka, çiftçiden girişimciye kadar herkesi güçlendirebilecek bir dönüştürücü olabilir” dedi.
EŞİTSİZLİKLERİ KAPATMAK İÇİN ALTYAPI ŞART
Rapor, yapay zekanın toplumsal fayda yaratabilmesi için altyapı sorunlarına özellikle elektrik ve internet erişimine acilen çözüm getirilmesi gerektiğini vurguluyor. AI’ın demokratikleşmesi için herkesin bu teknolojilere erişimi olması gerektiği belirtiliyor.
