İsrail ve ABD’nin İran’a yönelik saldırılarının ardından askıya alınan nükleer müzakereler, önümüzdeki hafta Oslo’da yeniden başlayacak. Taraflar arasındaki görüşmeler, uranyum zenginleştirme ve güvenlik dengeleri açısından kritik bir dönemece işaret ediyor.
HABER MERKEZİ– ABD ile İran, haftaya Norveç’in başkenti Oslo’da nükleer müzakerelere yeniden başlama hazırlığında. İsrail’in Kanal 12 televizyonunun haberine göre taraflar, diplomatik masaya dönmek için ön görüşmeleri sürdürüyor. Bu gelişme, Haziran ayındaki kısa ama yıkıcı savaşın ardından nükleer dosyada yeniden bir hareketliliğe işaret ediyor.
Washington-Tahran hattında müzakere trafiği, 13 Haziran’da İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla başlayan, 22 Haziran’da ABD’nin İran’daki üç nükleer tesisi bombalamasıyla tırmanan, nihayetinde 24 Haziran’da Başkan Donald Trump’ın ilan ettiği ateşkesle sona eren gerilimin ardından hız kazandı.
Evrensel Gazetesi’nin derlediği habere göre Trump, geçen hafta Lahey’deki NATO zirvesinde yaptığı açıklamada, “Yetkililer bu hafta bir araya geliyor,” diyerek müzakerelerin yeniden başlayacağını duyurmuştu. ABD Başkanı’nın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff da sürece dair “temkinli bir iyimserlik” içinde olduklarını dile getirmişti.
Kanal 12’nin haberine göre ABD, İran ile nükleer dosyada yeni bir müzakere turu başlatmak üzere diplomatik temaslarını yoğunlaştırmış durumda. İlk toplantının önümüzdeki hafta Oslo’da yapılması bekleniyor.
Müzakerelere ilişkin beklentiler yüksek olsa da sahadaki gelişmeler endişe verici. ABD ve İsrail’in hava saldırılarında İranlı nükleer bilim insanları ve üst düzey askeri yetkililer öldürüldü; önemli nükleer altyapı hedef alındı. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, saldırıların İran’ın nükleer programını “bir veya iki yıl geriye ittiğini” savunuyor.
MASADAKİ TEMEL ÇATLAK: URANYUM ZENGİNLEŞTİRME
ABD ile İran arasında süregelen nükleer pazarlığın merkezinde uranyum zenginleştirme konusu yer alıyor. İran, nükleer programının barışçıl olduğunu savunurken, uranyum zenginleştirme hakkından vazgeçmeyeceğini belirtiyor. Tahran, bu hakkın tanınması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını talep ediyor.
Washington ise son müzakere turlarında İran’ın her düzeyde zenginleştirme faaliyetini durdurmasını istiyor. Bu noktadaki anlaşmazlık, daha önceki müzakere turlarının başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olmuştu.
ULUSLARARASI KURUMLARLA İŞBİRLİĞİ ASKIYA ALNMIŞTI
İran, geçtiğimiz hafta Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile olan iş birliğini askıya aldığını açıkladı. Bu adım, hem uluslararası denetim mekanizmalarını zayıflatıyor hem de nükleer faaliyetlerin şeffaflığına dair soru işaretlerini artırıyor.
Tüm bu gelişmeler ışığında Oslo’da başlayacak yeni müzakere turu, sadece Washington ve Tahran arasında değil, aynı zamanda bölgesel ve küresel dengeler açısından da kritik bir sınav olacak. Tarafların diplomatik zeminde uzlaşıya varıp varamayacağı, önümüzdeki haftalarda şekillenecek.
