500 temsilcinin katılımıyla Hesekê’de gerçekleştirilen Kuzey ve Doğu Suriye Bileşenleri Ortak Tutum Konferansı, demokratik anayasa, ademi merkeziyetçilik, geçiş dönemi adaleti ve ulusal kongre çağrısıyla sona erdi.
HABER MERKEZİ – Kuzey ve Doğu Suriye’deki farklı halk ve inanç topluluklarının temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen Ortak Tutum Konferansı, Hesekê’de bulunan Kültür ve Sanat Merkezi’nde sonuç bildirgesiyle sona erdi. “Birlikteliğimizi güçlendiren çeşitlilik ve yarınımızı inşa eden iş birliği için hep birlikte” sloganıyla düzenlenen konferansa yaklaşık 500 temsilci katıldı.
Katılımcılar arasında siyasetçiler, aydınlar, Arap ve Kürt aşiret önde gelenleri, Ezidi, Süryani-Asuri, Ermeni, Türkmen ve Çerkez temsilcileri, Demokratik Özerk Yönetim eş başkanları, Demokratik Suriye Güçleri (DSG), Suriye Demokratik Konseyi (MSD), siyasi partiler, kadın örgütleri, TEV-DEM, Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS), Cizre ve Fırat rahibi Marmaros Amsîh ile Şêx Murşid Xeznewî yer aldı.
Ayrıca Suriye’de yaşayan Dürzi toplumunun ruhani lideri Şêx Hikmet el-Hicri de konferansa çevirim içi katılım sağladı.
Hesekê’de yapılan konferansın açılış konuşmasını, Demokratik Özerk Yönetim Dış İlişkiler Dairesi Eşbaşkanı İlham Ahmed yaptı.
Ahmed, “Bu konferans, savaşa karşı ortak direnen halkların iradesidir” diyerek, ötekileştirme karşısında örgütlü dayanışma, adalet ve çoğulculuğa dayalı demokratik bir modelin inşa edilmesi gerektiğini vurguladı. “Tek taraflı yönetim zihniyeti krizleri derinleştirir” diyen Ahmed, ülkenin geleceğini belirleyecek ilkeleri “adil temsiliyet, gerçek vatandaşlık, çoğulculuk, ademi merkeziyetçilik ve demokrasi” olarak sıraladı.
‘SİYASET AHLAKA DÖNMELİ’
Konuşmasının sonunda Ahmed, “İnkarla geçen uzun yılların ardından bu konferansın tüm bileşenler adına yeni bir Suriye için; siyasetin asli anlamı olan ahlaka dönmesi için bir adım olmasını diliyorum” dedi.
‘HALKLARIN FEDAKARLIĞINA LAYIK BİR GELECEK’
Ardından söz alan Yürütme Meclisi Eşbaşkanı Hisên Osman ise konferansın tarihi önemine dikkat çekerek, halkların fedakarlıklarına layık bir gelecek için mücadele çağrısında bulundu. Osman, “Bugün Özerk Yönetim Projesi, adil davalara hizmet eden ve kazanımları koruyan bir çerçeveye dönüşmüş durumda” dedi.
Osman, “Mezhepçilik ve ırkçılığa karşı omuz omuza durmamız gerekiyor. Birliğimiz, kazanımlarımızın en gerçek güvencesidir” ifadelerini kullandı.
‘KADINLAR YOKSA YENİ BİR SURİYE’DEN SÖZ EDEMEYİZ’
Demokratik Suriye Meclisi (MSD) Eşbaşkanı Leyla Qereman, konferansın Hesekê gibi çoğulcu bir kentte yapılmasının sembolik önemine işaret etti. Qereman, “İç barış yalnızca bir siyasi tercih değil; gerçek bir yönetim inşasının şartıdır” dedi.
Kadın özgürlüğünün yeni Suriye vizyonunun merkezinde yer alması gerektiğini vurgulayan Qereman, “Kadınların olmadığı bir yerde yeni bir Suriye’den söz edemeyiz” diye konuştu. Qereman ayrıca, artan nefret söylemleri ve Siweyda’daki gerilimlerin toplumu bölmeye çalıştığını belirterek, ulusal kongre çağrısı yaptı: “Umduğumuz Suriye, savaş ve intikamla değil, adalet ve eşitlikle kurulmalı.”
KADIN MECLİSİ: MERKEZİYETÇİ SİSTEM BİTMEK ZORUNDA
Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi adına konuşan Emîne Omer, savaş ortamında kadınların maruz kaldığı baskılara dikkat çekti. “Kadınlar karar alma süreçlerinden uzak tutuluyor. Ancak kazanımlarımız, tüm Suriyeli kadınlar içindir. Merkezi sistem değil, katılımcı siyaset gereklidir” dedi.
DÜRZİ LİDER EL HİCRİ: YENİ BİR YOLUN BAŞLANGICI
Dürzi toplumunun ruhani lideri Şêx Hikmet el Hicri de konferansa gönderdiği mesajda, “Bu birleşik duruş, savaştan bitkin düşmüş bir halkın feryadına verilen ortak bir yanıttır” dedi.
Dürzi toplumu olarak tüm bileşenlerin yanında olduklarının altını çizen El Hicri, Suriye’nin bileşenlerinin bir tehdit değil, zenginlik olduğunu vurgulayarak, “Bu konferansın mezhepleriyle değil insanlığıyla ölçülen bir vatanda insan özgürlüğünü pekiştiren yeni bir yolun başlangıcı olmasını dileriz” ifadelerini kullandı.
Dürzi Ruhani Lideri El Hicri Kuzey ve Doğu Suriye Ortak Tutum Konferansına Mesaj gönderdi.
📌“Kardeşlerim,
Zorlukların arttığı bir dönemde, bugün bu Konferansin ışığında, Kuzey ve Doğu Suriye bileşenlerinin birleşik duruşunun, savaştan bitkin düşmüş bir halkın feryatlarına bir… pic.twitter.com/Wd9CtTLvpM— NuMedya24 (@NuMedya24) August 8, 2025
Kuzey ve Doğu Suriye’den birlik mesajı | Ortak Tutum Konferansı: Halklar birlikte, fitneye geçit yok
SONUÇ BİLDİRİSİ AÇIKLANDI
Konferansın sonuç bildirgesi, Arap El Teyî Aşireti Meclisi Başkanı Hasan Ferhan tarafından okundu. Bildiride, konferansın “ülkenin geleceğine karşı siyasi ve ahlaki sorumluluk temelinde” düzenlendiği vurgulandı. Kürt, Arap, Süryani, Asuri, Türkmen, Ermeni ve Çerkes temsilcilerinin yer aldığı konferansta, çoğulculuğa ve eşit vatandaşlığa dayalı bir demokratik ulusal yönetim çağrısı yapıldı.
MERKEZİ SİSTEM ELEŞTİRİLDİ
Bildirgede, Suriye’deki merkezi rejimlerin, bölge bileşenlerinin kimliğini bastırdığı, altyapıyı zayıflattığı ve demokratik katılım haklarını sistematik biçimde engellediği ifade edildi. Bu politikaların özellikle devrilen rejim döneminde yoğunlaştığı belirtildi.
SUÇLARIN ARAŞTIRILMASI TALEBİ
Katılımcılar, Süveyda, kıyı bölgeleri ve Hristiyanlara yönelik uygulamaların “insanlık suçu” olduğunu vurguladı. Bildiride, bu suçların tüm toplumsal mozaiğe karşı işlendiği ve tarafsız, açık, şeffaf bir soruşturmaya ihtiyaç olduğu belirtildi.
DSG’YE DESTEK VE YENİ ULUSAL ORDU VURGUSU
DSG’nin halkları koruma konusundaki rolü takdir edilirken, bu gücün yeni bir ulusal ordu çekirdeği oluşturabileceği ifade edildi. Katılımcılar, DSG’nin uzmanlık ve gönüllülük temelli yaklaşımını desteklediklerini belirtti.
YENİ ANAYASA VE GEÇİŞ DÖNEMİ ADALETİ
Katılımcılar, demokratik anayasa ile inanç özgürlüğü, toplumsal adalet, iyi yönetişim ilkeleri temelinde ademi merkeziyetçi bir yönetim kurulabileceğini vurguladı. Mevcut anayasa bildirgesinin halkın özgürlük ve onur taleplerini karşılamadığı belirtilirken, geçiş sürecine uygun yenilenmiş bir anayasa çağrısında bulunuldu.
Bildirgede ayrıca, geçiş dönemi adaleti için aktif bir süreç başlatılması gerektiği, suçların tekrarlanmaması ve göçmenlerin güvenli dönüşü için bunun zorunlu olduğu ifade edildi.
KADIN, GENÇLİK VE SİVİL TOPLUM VURGUSU
Konferansta, kadınlar, gençler ve sivil toplumun inşa sürecinde öncü rol üstlenmesinin gerekliliği vurgulandı. İç barış, diyalog ve nefret söylemine karşı mücadele değerleri öne çıkarıldı.
ULUSAL KONGRE ÇAĞRISI YAPILDI
Katılımcılar, Suriye’nin mevcut krizden çıkması için ulusal ve demokratik tüm güçlerin katılacağı bir Ulusal Kongre düzenlenmesi çağrısında bulundu. Bu kongrenin, Suriye halklarının gerçek ve kapsayıcı bir ulusal kimliğe ulaşmasına katkı sağlayacağı belirtildi.
KAPSAYICI BİR MUTABAKAT VURGULANDI
DSG ile geçiş hükümeti arasında imzalanan 10 Mart Mutabakatı ve Kürt Birlik ve Ortak Tutum Konferansı sonuçları da gündeme alındı. Bildiride, kapsamlı bir ulusal mutabakata doğru yapıcı adımlar atıldığı belirtildi.
Sonuç bildirgesinde, “Konferans belgeleri; özgür iradeyi, demokratik ortaklığı ve ademi merkeziyetçi bir Suriye inşasına yönelik ısrarı yansıtmaktadır” denildi. Konferansta onaylanan belgelerin önümüzdeki günlerde kamuoyuyla paylaşılacağı açıklandı.
Hesekê’de ‘demokratik çözüm’ buluşması | Ortak Tutum Konferansı’nın tarihi belli oldu
