Kısa süre öncesine kadar başına konan milyonlarca dolarlık ödülle aranan ve işlediği savaş suçları nedeniyle ABD’nin “küresel terörist” olarak tanımladığı Muhammed Colani, yeni adı Ahmed el Şara olarak Washington’a ayak bastı. Şara, 58 yıl önce dönemin Cumhurbaşkanı Nureddin el Atasi’den bu yana BM’de konuşacak ilk ‘Suriye Cumhurbaşkanı’ olacak.
HABER MERKEZİ – Suriye geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara ve geçici Şam hükümetinin dört bakanı, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 80’inci oturumuna katılmak üzere ABD’nin başkenti Washington’a pazar sabahı ulaştı.
Şara’nın da konuşma yapacağı Genel Kurul, New York’ta 22-29 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek.
YAPTIRIMLAR TAMAMEN KALDIRILACAK MI?
Bu ziyaret, El Kaide’nin ABD’yi sarsan 11 Eylül saldırılarının 24. yıldönümünden sadece 10 gün sonra gerçekleşiyor.
Şara’nın bu ziyareti ABD ile Şam arasında, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasına ilişkin görüşmeler sürerken gerçekleşiyor. Trump’ın başkanlık yetkilerini kullanarak hafiflettiği yaptırımların tamamen kaldırılması için ABD Kongre’sinin onayı gerekiyor.
EL ATASİ’DEN SONRA BİR İLK
Şara, Haziran 1967’de dönemin Cumhurbaşkanı Nureddin el Atasi’den bu yana BM’de konuşacak ilk Suriye Cumhurbaşkanı olacak. Bu konuşma, 58 yıl sonra gerçekleşen ilk devlet başkanı düzeyindeki temsil özelliğini taşıyor.
Söz konusu adımının bir parçası olarak 2014’te kapatılan Washington’daki Suriye Büyükelçiliği binası önceki gün Dışişleri Bakanı Esad Şeybani’nin ülkesinin bayrağını göndere çekmesiyle açıldı.
İKİ ÜLKE LİDERLERİ 25 YIL SONRA RİYAD’DA GÖRÜŞTÜ
ABD’nin “terör örgütü” olarak tanımladığı Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ve lideri Muhammed el Colani’ye yönelik yaklaşımı, Aralık 2024’te Beşar Esad döneminin bitmesiyle radikal bir şekilde değişti.
Geçen zaman içinde Suriye’ye yönelik yaptırımlar tamamen olmasa da kaldırılmaya başlandı. ABD’den heyet ve yetkililer sık sık Suriye’ye ziyaret ederken, bu konuda en önemli adım 14 Mayıs’ta atıldı. ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Şara ile bir araya geldi. Bu, iki ülke arasında başkanlar düzeyinde 25 yıl aradan sonra yapılan ilk görüşme olmuştu.
EL KAİDE, IŞİD, EL NUSRA VE HTŞ…
Muhammed el Colani, 2003’te ABD’nin Irak’ı işgali sonrası El Kaide’nin Irak koluna katıldı. 2006’da ABD güçleri tarafından tutuklanarak beş yıl hapis yattıktan sonra Suriye’ye döndü. Hapsedildiği Camp Bucca’da cihatçılarla bağlantılarını güçlendirdi ve burada daha sonra IŞİD’e liderlik edecek olan Ebu Bekir el Bağdadi ile tanıştı.
Bağdadi, 2011’de Irak İslam Devleti’ne (IİD) bağlı bir yeraltı grubu olarak El Nusra Cephesi’ni kurması için Colani’yi Suriye’ye gönderdi. 2013’te Bağdadi’nin Irak’taki grubu, tek yanlı olarak IİD ve Nusra’nın birleştiğini ve IŞİD’in kurulduğunu ilan ettiğinde Colani ve IİD arasında ayrılık rüzgarları esmeye başladı.
2012’de El Kaide’nin desteğiyle El Nusra Cephesi’ni kurdu. 2016’da El Kaide ile bağlarını kopararak Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) başına geçerek İdlib bölgesinde fiili bir yönetim ortaya çıkardı ve burada bir “cihadistan” kurdu.
SAVAŞ SUÇLARI VE 10 MİLYON DOLARLIK ÖDÜL
El Kaide ve IŞİD’te üst düzey görevlerde faaliyet yürütürken işlediği insanlık ve savaş suçlarının yanı sıra Colani, Nusra Cephesi’ne liderlik ederken, Suriye iç savaşı sırasında binlerce sivilin ölümüne yol açan intihar saldırıları, toplu katliamlar, tecavüz ve yargısız infazlar da dahil olmak üzere çok sayıda savaş suçu gerçekleştirdi.
Colani’nin lideri olduğu HTŞ’nin de sayısız savaş suçu işlediği uluslararası kuruluşların raporlarına yansıdı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Colani’yi Mayıs 2013’te “Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist” listesine aldı. 2017 yılında ise ABD Dışişleri Bakanlığı, El Kaide operasyonlarındaki rolü nedeniyle Colani’nin başına 10 milyon dolar ödül koydu.
El Kaide’den ayrılmasına ve isim değişikliklerine karşın HTŞ, BM, ABD, İngiltere ve diğer ülkelerce “terör örgütü” olarak tanımlanmaya devam etti.
Colani, Aralık 2024’te Beşar Esad döneminin bitmesiyle birlikte Ahmed el Şara adıyla Suriye’nin geçici Cumhurbaşkanı oldu.
