Cihatçı örgütlerle 21 yılda işledikleri savaş suçlarının hesabı ortada dururken Suriye’nin geçici Cumhurbaşkanı Şara ve yönetimi sahil kentlerinde Alevilere ve Süveyda’da Dürzilere karşı yargısız infaz ve kurşuna dizme gibi savaş suçları işledi. BM’nin savaş suçunu işlediğini belgelediği Şara’ya Genel Kurul’da boy göstermesine izin verilmesi, uluslararası bir cezasızlık örneği olarak kayıtlara geçti.
Nedim TÜRFENT
Mayıs ayına kadar başına konan 10 milyon dolarlık ödülle aranan ve işlediği savaş suçları nedeniyle ABD’nin “küresel terörist” olarak tanımladığı Muhammed Colani, Suriye geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara olarak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 80’inci oturumuna katılmak için gittiği ABD’deki temaslarını sürdürüyor.
Savaş suçlarından kırmızı halıya | Dünün ‘küresel teröristi’ Şara Washington’a ayak bastı
CİHATÇI ÖRGÜTLERLE 2003’TEN 2024’E KADAR SAYISIZ SAVAŞ SUÇU
Daha önce sırasıyla El Kaide, IŞİD ve El Nusra Cephesi adlı cihatçı örgütlerde üst düzey pozisyonlarda görev alan ve son olarak Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) lideri olan Muhammed Colani, 2003’ten Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ın devrildiği Aralık 2024’e kadar toplu katliam, yargısız infaz, intihar saldırıları, tecavüz, insan kaçırma, kurşuna dizme gibi sayısız savaş suçu işledi.
ABD tarafından “küresel terörist” ilan edilen ve başına da 10 milyon dolarlık ödül konulan Şara’nın işlediği savaş suçları ve insanlığa karşı suçların hesabı hiçbir ulusal ya da uluslarası mahkemede görülmeden, BM’nin Genel Kurulu’na davet edilmesi büyük bir çelişkiyi de gözler önüne seriyor.
BM’NİN BİR AY ÖNCEKİ RAPORU: SİSTEMATİK VE MUHTEMELEN SAVAŞ SUÇU
Cihatçı örgütlerle 21 yıl boyunca işlediği savaç suçlarının yanı sıra Suriye’nin geçici Cumhurbaşkanı olduğu Aralık 2024’ten beri de adı insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarıyla gündeme geldi.
Mart ayında Suriye’nin Lazkiye ve Tartus gibi sahil kentlerinde Alevilere yönelik katliamlara ilişkin raporunu 14 Ağustos’ta açıklayan BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Suriye Soruşturma Komisyonu, Şara yönetimine bağlı yeni ordu ve diğer silahlı grupların saldırılarının “yaygın, sistematik ve muhtemelen savaş suçu” olduğunu duyurdu.
Sahil kentlerindeki Alevi katliamları raporu | BM: Yaygın, sistematik ve muhtemel savaş suçu
1.479 ALEVİ SİVİL ÖLDÜRÜLDÜ
BM tarafından yayımlanan 66 sayfalık raporda Suriye’nin Lazkiye ve Tartus kentlerinde meydana gelen ve üç gün süren katliamlarda yaklaşık bin 479 Alevi sivilin öldürüldüğü, onlarcasının da kayıp olduğu ortaya kondu. Öldürülenler arasında yaklaşık 100 kadın, yaşlı, engelli ve çocuklar da var.
REUTERS RAPORU: BAKANLIK SÖZCÜSÜ GHANİ KATLİAMLARI KOORDİNE ETTİ
Reuters tarafından 30 Haziran’da yayınlanan kapsamlı bir araştırma raporunda, üç gün süren katliamlarda yaklaşık bin 479 Alevi sivilin öldürüldüğü, onlarcasının da kayıp olduğu ortaya kondu. Reuters, Suriye’de Alevi katliamları sırasında Savunma Bakanlığı Sözcüsü Hasan Abdul Ghani’nin katliamı koordine ettiğini ortaya koyan kanıtlara da ulaştı.
Rapora göre yeni Suriye ordusuna dahil edilen ve Türkiye’nin yıllarca finanse ettiği Sultan Süleyman Şah Tugayı, Sultan Murat Tümeni ve Hamza Tümeni’nin 8 ayrı noktada yaklaşık 700 Alevi’yi katlettiği tespit edildi.
BM’NİN SÜVEYDA RAPORU: CİNSEL ŞİDDET, ZORLA KAYBETME, İNFAZ…
BM’nin 21 Ağustos tarihinde açıkladığı Süveyda raporuna göre, geçici Şam yönetimine bağlı silahlı grupların Süveyda’daki saldırılarında 105 kadın ve kız çocuğu kaçırıldı. Aralarında 80 kadın ve kız çocuğunun da bulunduğu 763 kişinin akıbeti ise bilinmiyor. En az 196 kişi de yargısız infaz edildi.
Raporda zorla kaybetme, kaçırma, yağma, mülke zarar verme, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet olayları sıralandı.
BM uzmanlarından Süveyda raporu: Şam’a bağlı gruplar 105 kadın ve kız çocuğunu kaçırdı
AF ÖRGÜTÜ RAPORU: DÜRZİ SİVİLLER KURŞUNA DİZİLDİ
Uluslararası Af Örgütü, Suriye hükümetine bağlı güvenlik ve askeri güçlerin Temmuz ayında Süveyda’da onlarca Dürzi sivilin yargısız infazından sorumlu olduğunu bildirdi.
Örgüt, doğrulanan video ve tanıklıklara dayanarak 15 ve 16 Temmuz’da 46 Dürzi’nin evlerde, bir okulda, hastanede ve kent meydanında infaz edildiğini belgeledi.
Af Örgütü belgeledi: Şam ordusu Süveyda’da 46 Dürzi’yi infaz etti
SOHR: 817 DÜRZİ SİVİL YARGISIZ İNFAZ EDİLDİ
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) verilerine göre, 13 Temmuz’dan bu yana Dürzi kenti Süveyda’ya yönelik saldırılarda 2 bin 48 kişi yaşamını yitirdi. Saldırılarda 2’si gazeteci, 21’i çocuk, 57’si kadın, 167’si sivil olmak üzere toplam 731 Süveyda sakini öldürüldü.
Suriye ordusuna bağlı silahlı gruplar tarafından 77 kadın ve 15 çocuğun da aralarında bulunduğu 817 kişi yargısız infaz edildi.
Süveyda’ya saldırıan silahlı grupların birçok kez işledikleri savaş suçları da görüntülerle kanıtlandı. El Süveyda Ulusal Hastanesi’nde 20 sağlık çalışanının infaz edildiğine ilişkin görüntüler de ortaya çıktı.
ŞARA’YA ULUSLARARASI CEZASIZLIK ZIRHI
Gerek cihatçı örgütlerle 21 yıllık faaliyetleri boyunca işledikleri gerekse de göreve geldikten sonra özellikle sahil kentlerinde Alevilere ve Süveyda’da Dürzilere karşı işlediği savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle Şara’nın dosyası oldukça kabarık.
BM’nin kendi raporlarının üzerinden henüz çok kısa bir süre geçmesine rağmen Şara’ya Genel Kurul’da boy göstermesine izin verilmesi aslında uluslararası bir cezasızlık örneği olarak daha şimdiden tarihin sayfalarında yerini aldı.
