İran’da 2025’in ilk yarısında onlarca gazeteci yargı ve güvenlik kurumlarının hedefi oldu. Deffi’nin raporuna göre İran cezaevlerinde halen 3 gazeteci tutuklu bulunuyor. Ancak bu sayı muhtemelen daha yüksek çünkü bazı tutuklamalar ya yayımlanmıyor ya da “dava sürecinde”, “geçici tutukluluk” gibi statülerle kayıtlarda net değil.
HABER MERKEZİ- Sanandajlı gazeteci ve kadın hakları aktivisti Jina Modarres Gorji, 16 aylık hapis cezasının ardından dün tahliye edildi. Ancak bu özgürlük, İslam Cumhuriyeti’nin gazetecilere yönelik baskıcı rejiminde bir istisna olmaktan öteye gitmiyor.
Gorji’nin dosyası, İran’daki yargı mekanizmasının nasıl keyfi işlediğini de ortaya koyuyor: 
- İlk etapta 21 yıl hapis ve sürgün cezasına çarptırılan Gorji, temyizde 26 aya indirilen bir cezayla karşılaştı.
- “Düşman devletle işbirliği” suçlamasından beraat etse de, “rejime karşı propaganda” ve “yasadışı örgütlenme” suçlamalarıyla toplam 28 ay hapis aldı.
- 2023’te başlayan gözaltı ve kefalet süreçleri, nihayetinde 16 ay hapisle sonuçlandı.
Bu süreç, İran’daki gazeteciler için oldukça sıradan: Keyfi suçlamalar, temyizde indirilen cezalar ve bitmeyen yargı süreçleri ile hedef alınmaya devam ediyorlar.
2025’İN İLK YARISINDA GAZETECİLERE 110 DAVA
Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) verilerine göre İran, 2023 itibarıyla en az 17 gazeteciyi hapiste tutarak, dünyada basını en çok hapseden altıncı ülke konumundaydı. 2022’deki 62 tutuklu sayısından “düşüş” görünse de, bu değişim bir yumuşama anlamına gelmiyor. Çoğu gazeteci, davaları beklerken kefaletle serbest bırakıldı. Yetkililer, özellikle kadın gazetecileri hedef göstererek, sistematik baskılarını sürdürdü.
×
2025’in ilk yarısında DeFFI ve RSF’nin ortak raporu, İran’daki tabloyu daha da çarpıcı biçimde ortaya koydu:
- En az 95 gazeteci ve medya kuruluşu, toplamda 110 yargısal ve güvenlik baskısına maruz kaldı.
- 19 kadın gazeteci hapis cezası, dava veya güvenlik tehditleriyle karşı karşıya kaldı.
- “Yanlış bilgi yaymak” suçlaması 47 davada en çok kullanılan gerekçe oldu.
- Gazetecilere toplamda 22 yıl 3 ay hapis ve yüksek para cezaları verildi.
KADIN GAZETECİLER BASKININ AĞIR YÜKÜNÜ TAŞIYOR
2025’in başından bu yana İran yalnızca ülke içindeki gazetecileri değil, yurt dışında çalışanları da hedef aldı. Aile üyeleri üzerinden baskılar, gözaltılar ve tehditler, rejimin “sınır ötesi sindirme” yönteminin parçası haline geldi.
Yalnızca altı ayda 19 kadın gazeteci davalar, tehditler ve hapis cezalarıyla karşılaştı. 2025’in başında hapiste bulunan dokuz gazeteciden altısı kadındı.
Medya özgürlüğünü savunan Deffi adlı örgüt ise 12 Ağustos 2025 itibarıyla İran’da hâlâ en az dört gazeteci hapiste olduğunu yazdı: Jina Modarres Gorji’nin tahliyesiyle, Mostafa Nemati, Reza Valizadeh ve Azhdar Piri tutuklu kalan gazeteciler.
