İsrail ile Müslüman ülkelerin ilişkilerinin normalleşmesini sağlayarak, ekonomik, diplomatik ve siyasi işbirliklerinin geliştirilmesini amaçlayan Abraham Anlaşmaları’na Kazakistan’ın da dahil olacağı kaydediliyor. Trump, beş Orta Asya ülkesinin lideriyle ilk kez Beyaz Saray’da görüşecek.
HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Donald Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff, bir ülkenin daha Abraham Anlaşmaları’na dahil olacağını duyurdu, ancak isim vermedi. ABD merkezli Axios ise bu ülkenin Kazakistan olduğunu ileri sürdü.
Trump, gece saatlerinde Orta Asya ülkeleri Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın liderlerini ilk kez Beyaz Saray’da ağırlayacak.
Aynı zamanda bu ülkeler, dikkat çekici düzeyde ham madde zengini ülkeler. Deutche Welle’nin (DW) aktardığına göre, son zamanlarda ABD ile Çin arasında ihtilafa neden olan ve bu yüzden sık sık gündeme gelen nadir toprak elementlerinin yanı sıra, Kazakistan dünyanın en büyük uranyum üreticisi, Özbekistan dev altın rezervlerine sahip ve Türkmenistan doğal gaz bakımından zengin. Kırgızistan ve Tacikistan da yeni maden yatakları açmaya başladı.
Trump’ın Orta Asya ülkelerinin liderleriyle yapacağı görüşme esnasında Abraham Anlaşmaları konusunda da önemli bir açıklama yapacağı kaydedildi. ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff, bir ülkenin bu anlaşmaya dahil olacağını duyurdu. Axios ise bu ülkenin Kazakistan olduğunu açıkladı.
Abraham Anlaşmaları, İsrail ile Müslüman çoğunluklu ülkeler arasındaki ilişkileri normalleştiren bir anlaşma olarak Trump’ın ilk başkanlık döneminde, 2019’da gündeme gelmişti.
Kazakistan’ın 1992’den beri İsrail ile ilişkileri bulunuyor. Ancak bugün Abraham Anlaşmaları’na dahil olması önemli bir sembolik anlam taşıyacak.
ABRAHAM ANLAŞMALARI
Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn, Trump’ın arabuluculuğundaki Abraham Anlaşmaları kapsamında 2020 yılında İsrail ile ilişkiler kurdu. Fas da aynı yılın ilerleyen dönemlerinde İsrail ile ilişkiler kurdu.
Trump, Gazze’de geçen ay ateşkesin yürürlüğe girmesinin ardından bölgenin önde gelen ülkesi Suudi Arabistan’ın nihayet anlaşmalara katılacağını söyledi. Ancak bu konuda henüz bir ilerleme sağlanmış değil. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 18 Kasım’da Beyaz Saray’ı ziyaret edecek ve Abraham Anlaşmaları’nın bu görüşmede ele alınması bekleniyor.
Öbür yandan İsrail ile yakın bağları bulunan Azerbaycan ve Özbekistan gibi diğer Orta Asya ülkelerinin de, Abraham Anlaşmaları’na katılabilecekleri kaydediliyor.
Abraham Anlaşmaları, İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasında 2020 yılında ABD’nin öncülüğünde imzalanan normalleşme anlaşmalarıdır. Anlaşmaların adı, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam’ın ortak atası olarak kabul edilen Hz. İbrahim’den (Abraham) geliyor.
Bu anlaşmalar, taraf ülkeler arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasını, büyükelçilik açılmasını, ticari ve güvenlik iş birliğini kapsıyor. Aynı zamanda Ortadoğu’da İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki tarihsel çatışmaların diplomasi yoluyla çözülmesi açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Trump yönetimi tarafından şekillendirilen bu süreç, İran’a karşı bölgesel ittifaklar kurma çabasının da bir parçası olarak yorumlanıyor. Yeni ülkelerin bu çerçeveye katılması halinde, Ortadoğu’daki jeopolitik denge daha da değişebilir.
