BMGK, Suriye geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara ve İçişleri Bakanı Enes Hattab’a uygulanan “terör” yaptırımlarını kaldırdı. ABD’nin talebiyle alınan karar, Şara’nın kritik Beyaz Saray ziyareti öncesi geldi.
HABER MERKEZİ – ABD’nin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) getirdiği Suriye geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara ve İçişleri Bakanı Enes Hattab’a yönelik “terör örgütleri IŞİD ve El Kaide üyeleri ve destekçilerine yönelik yaptırımlardan çıkarmayı” talep eden karar taslağı kabul edildi.
×Associated Press’in (AP) dün yayımladığı haberde, Şara’nın 10 Kasım’da Beyaz Saray’a ziyareti öncesi ABD’nin BMGK’de Şara ve Hattab’a yönelik yaptırımların kaldırılmasını öngören bir karar taslağı metni üzerinde çalıştığı belirtilmişti.
14 BMGK ÜYESİ ONAYLADI, ÇİN ÇEKİMSER KALDI
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde 5’i daimi olmak üzere 15 ülke bulunuyor. Karar taslağının BMGK’de kabul edilmesi için 15 üyesinden en az 9’unun onayını alması ve daimi 5 üyenin (Çin, Rusya, İngiltere, Fransa ve ABD) biri tarafından veto edilmemesi gerekiyor.
Karara 14 BMGK üyesi “evet” derken, Çin çekimser kaldı. Böylece karar taslağı kabul edildi.
Şara Beyaz Saray’a gidecek | İsrail, IŞİD, Sezar Yasası: ABD Şam’da üs kuruyor
ABD’Lİ WALTZ: YENİ SURİYE İÇİN GÜÇLÜ MESAJ
Karardan sonra konuşan ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, BMGK üyelerine teşekkür ederek, “Bu kararın kabulü ile Konsey, Suriye’nin yeni bir çağda olduğunu kabul eden güçlü bir siyasi mesaj gönderiyor” dedi.
Waltz, Şara’nın liderliğinde yeni hükümetin “Aralık 2024’ten bu yana terörizm ve uyuşturucuyla mücadele, kimyasal silah kalıntılarının ortadan kaldırılması, bölgesel güvenlik ve istikrarı teşvik etme taahhütlerini yerine getirmek için sıkı bir şekilde çalıştığını” söyledi.
ÇİN ‘YABANCI CİHATÇILAR’ NEDENİYLE ÇEKİMSER KALDI
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, ülkesinin çekimser kalmasının nedeninin kararda Suriye’deki terörle mücadele ve güvenlik durumuyla ilgili endişelerin gerektiği gibi ele alınmaması olduğunu söyledi.
Çin, Suriye’deki Doğu Türkistan İslam Hareketi’nin geleceğiyle ilgili endişelerini uzun zamandır dile getiriyor. Çin ve Orta Asya’dan gelen Uygur savaşçılar da grubun üyeleri arasında.
İngiltere temsilcisi James Kariuki, Şam hükümetinin bugüne kadar “siyasi geçişi ilerletme ve terörle mücadele ve kimyasal silahlar konusunda olumlu adımlar atma” gibi konularda kaydettiği “ilerlemeyi” hatırlatarak, “Listeden çıkarılmayı memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.
×
HTŞ’NİN ‘TERÖR ÖRGÜTÜ’ KABULÜ VE YAPTIRIMLAR
Konsey tarafından 2015 yılında oybirliğiyle kabul edilen 2254 sayılı Karar, üye devletlere, Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) selefi El Nusra Cephesi tarafından “özel olarak işlenen terör eylemlerini önleme ve bastırma” çağrısında bulunuyordu.
HTŞ, Mayıs 2014’te IŞİD ve El Kaide ile bu gruplarla bağlantılı kişilere yönelik yaptırımları denetlemekle görevli Güvenlik Konseyi Komitesi’nin, örgütü “El Kaide ile bağlantılı bir terör örgütü” olarak değerlendirmesinin ardından listeye alındı.
HTŞ, küresel varlıkların dondurulması ve silah ambargosu da dahil olmak üzere BM yaptırımlarına tabi tutuluyordu. Temmuz 2013’ten beri listede yer alan Şara da dahil olmak üzere, bazı HTŞ’liler de seyahat yasağı ve varlıkların dondurulması gibi yaptırımlarla karşı karşıyaydı.
KARAR KRİTİK BEYAZ SARAY ZİYARETİ ÖNCESİ GELDİ
Suriye’ye yönelik bazı yaptırımları kaldıran, bazılarını da hafifleten ABD, büyük politika değişikliğini ilk olarak mayıs ayında duyurmuş ve o tarihten bu yana BM Güvenlik Konseyi’ne Suriye yaptırımlarının hafifletilmesi yönünde çağrıda bulunmuştu.
Şara’nın 10 Kasım pazartesi günü Beyaz Saray’ı ziyaret etmesi bekleniyor. Bu, Suriye’nin 1946’daki bağımsızlığından bu yana Beyaz Saray’ı ziyaret eden ilk Cumhurbaşkanı olacak.
Pazartesi günkü ziyaret, Şara’nın bu yıl ABD’ye yaptığı ilk ziyaret olmayacak. Eylül ayında, 58 yıl sonra New York’ta BM Genel Kurulu’na hitap eden ilk Suriye lideri olmuştu.
İKİ ÜLKE LİDERLERİ 25 YIL SONRA RİYAD’DA GÖRÜŞTÜ
ABD’nin “terör örgütü” olarak tanımladığı Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ve lideri Muhammed el Colani’ye yönelik yaklaşımı, Aralık 2024’te Beşar Esad döneminin bitmesiyle radikal bir şekilde değişti.
Geçen zaman içinde Suriye’ye yönelik yaptırımlar tamamen olmasa da kaldırılmaya başlandı. ABD’den heyet ve yetkililer sık sık Suriye’ye ziyaret ederken, bu konuda en önemli adım 14 Mayıs’ta atıldı. ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Şara ile bir araya geldi. Bu, iki ülke arasında başkanlar düzeyinde 25 yıl aradan sonra yapılan ilk görüşme olmuştu.
EL KAİDE, IŞİD, EL NUSRA VE HTŞ
Muhammed el Colani, 2003’te ABD’nin Irak’ı işgali sonrası El Kaide’nin Irak koluna katıldı. 2006’da ABD güçleri tarafından tutuklanarak beş yıl hapis yattıktan sonra Suriye’ye döndü. Hapsedildiği Camp Bucca’da cihatçılarla bağlantılarını güçlendirdi ve burada daha sonra IŞİD’e liderlik edecek olan Ebu Bekir el Bağdadi ile tanıştı.
Bağdadi, 2011’de Irak İslam Devleti’ne (IİD) bağlı bir yeraltı grubu olarak El Nusra Cephesi’ni kurması için Colani’yi Suriye’ye gönderdi. 2013’te Bağdadi’nin Irak’taki grubu, tek yanlı olarak IİD ve Nusra’nın birleştiğini ve IŞİD’in kurulduğunu ilan ettiğinde Colani ve IİD arasında ayrılık rüzgarları esmeye başladı.
2012’de El Kaide’nin desteğiyle El Nusra Cephesi’ni kurdu. 2016’da El Kaide ile bağlarını kopararak Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) başına geçerek İdlib bölgesinde fiili bir yönetim ortaya çıkardı ve burada bir “cihadistan” kurdu.
SAVAŞ SUÇLARI VE 10 MİLYON DOLARLIK ÖDÜL
El Kaide ve IŞİD’te üst düzey görevlerde faaliyet yürütürken işlediği insanlık ve savaş suçlarının yanı sıra Colani, Nusra Cephesi’ne liderlik ederken, Suriye iç savaşı sırasında binlerce sivilin ölümüne yol açan intihar saldırıları, toplu katliamlar, tecavüz ve yargısız infazlar da dahil olmak üzere çok sayıda savaş suçu gerçekleştirdi.
Colani’nin lideri olduğu HTŞ’nin de sayısız savaş suçu işlediği uluslararası kuruluşların raporlarına yansıdı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Colani’yi Mayıs 2013’te “Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist” listesine aldı. 2017 yılında ise ABD Dışişleri Bakanlığı, El Kaide operasyonlarındaki rolü nedeniyle Colani’nin başına 10 milyon dolar ödül koydu.
El Kaide’den ayrılmasına ve isim değişikliklerine karşın HTŞ, BM, ABD, İngiltere ve diğer ülkelerce “terör örgütü” olarak tanımlanmaya devam etti.
Colani, Aralık 2024’te Beşar Esad döneminin bitmesiyle birlikte Ahmed el Şara adıyla Suriye’nin geçici Cumhurbaşkanı oldu.
Savaş suçlarından kırmızı halıya | Dünün ‘küresel teröristi’ Şara Washington’a ayak bastı
