Rusya soğuk ayların başlamasıyla Ukrayna’da enerji alt yapısını daha fazla hedef almaya başladı, böylece Ukrayna’yı tavize zorlamak istiyor. ABD Başkanı Trump ise, Zelenskiy’e yeni bir plan sundu. Plan, Ukrayna’nın toprak tavizi vermesini öngörüyor. Trump daha önce de “toprak takası”nı gündeme getirmişti.
HABER MERKEZİ – Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş dördüncü yılına girmek üzere ve soğuk havanın hakim olmaya başladığı kışa doğru Rusya’nın özellikle Ukrayna’nın enerji alt yapısına yönelik saldırıları artmış durumda.
RUSYA ENERJİ ALT YAPISIN VURUYOR: POKROVSK’U İSTİYOR
Son günlerde neredeyse her gün yüzlerce insansız hava aracı ve uzun menzilli füzelerle Ukrayna’nın çeşitli bölgelerindeki enerji santrallerini hedef alan Rusya, yüzbinlerce kişinin elektriksiz kalmasına ve soğuk havada zor şartlarda kalmasına neden oluyor. Bunun Rusya’nın Ukrayna’yı yıldırmak için bilinçli tercih ettiği bir saldırı planı olduğu kaydediliyor.
Öbür yandan Rusya doğu bölgesindeki işgal alanlarını genişletmeye çalışıyor. Şimdiye kadar Donbas bölgesinin neredeyse tamamını ve bununla birlikte Ukrayna’nın beşte birlik kısmını işgal eden Rusya’nın yeni hedefi ise, bir büyük şehir olan Pokrovsk.
Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ukrayna’daki savaşta yer alan bazı birlikleri ziyaret etti ve ordu kademesinde bazı yeni atamalar yaptı. Putin’in ziyareti sırasında Rusya Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov ise, Ukrayna’nın Harkiv bölgesindeki Volçansk şehrinin yüzde 80’ini, Pokrovsk şehrinin yüzde 70’ini kontrol altına aldıklarını belirterek, “Batı birliği birimleri Kupyansk şehrini kurtardı” ifadesini kullandı.
UKRAYNA UÇAK VE FÜZE İSTİYOR
Ukrayna, Rusya’ya karşı avantaj elde edebilmek ve savaşın seyrini değiştirebilmek için Batılı ortaklarından silah temin etmeye çalışıyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, son olarak Fransa ile 100 Rafale savaş uçağı için bir niyet mektubu imzaladı. Zelenskiy’nin hedefi, Gripen, Rafale ve F-16’lardan oluşan 250 savaş uçağını elde etmek ve bunun için de Fransa, İsveç ve ABD ile temaslarını sürdürüyor.
Zelenskiy’nin savaşın seyrini değiştireceğine inandığı bir diğer silah ise, ABD’nin uzun menzelli Tomahawk füzeleri. Zelenskiy, bu füzelerin tedariki için Ağustos ayından beri çabalarını sürdürüyor. Ancak ABD’den henüz olumlu bir karşılık bulmuş değil.
ABD’DEN UKRAYNA’YA YENİ PLAN
Bir yandan savaş devam ederken, öbür yandan ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’e savaşı bitirmek amacıyla yeni bir plan gönderdiği açıklandı. Zelenskiy’nin ofisinden yapılan açıklamada, planın varlığı doğrulandı ve Zelenskiy’nin bu konuyla ilgili Trump ile görüşmeyi beklediği duyuruldu.
Trump’ın Zelenskiy’e gönderdiği belirtilen planın içeriği hakkında iki taraftan da henüz resmi bir açıklama gelmedi. Ancak Reuters haber ajansına göre, ABD’nin planı toprak tavizlerini ve Ukrayna silahlı kuvvetlerine kısıtlamaları içeriyor.
ZELENSKIY TRUMP İLE GÖRÜŞMEYİ BEKLİYOR
Bununla birlikte Zelenskiy’nin ofisinden yapılan açıklamada, planın Ukrayna “halkı için önemli olan temel ilkeleri özetlediği” belirtildi. Açıklamada, “Daha önce olduğu gibi şimdi de Amerikan tarafıyla, Avrupa’daki ve dünyadaki ortaklarımızla yapıcı bir şekilde çalışmaya ve sonucun barış olmasına hazırız. Ukrayna Devlet Başkanı’nın önümüzdeki günlerde Başkan Trump ile mevcut diplomatik fırsatları ve barışa ulaşmak için gereken temel noktaları görüşmesi bekleniyor” denildi.
RUBIO: HER İKİ TARAF DA GEREKLİ TAVİZLER KONUSUNDA ANLAŞMASI GEREKECEK
ABD’nin Ukrayna’ya ilettiği plan hakkında Beyaz Saray’dan da henüz resmi bir açıklama gelmedi. Ancak ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, sosyal medya hesabında açıklamada, Washington’ın “bu çatışmanın her iki tarafından da gelen girdilere dayanarak, bu savaşı sona erdirmek için olası fikirler listesi geliştirmeye devam edeceğini” belirtti. Rubio, “Kalıcı bir barışa ulaşmak için her iki tarafın da zor ama gerekli tavizler konusunda anlaşması gerekecek” dedi.
AVRUPALILAR TEPKİLİ – BARROT: BARIŞ BİR TESLİMİYET OLAMAZ
Ukrayna’yı destekleyen Avrupalı ülkeler ise Trump’ın Zelenskiy’ye ilettiği yeni plandan kaygılı. Avrupa ülkelere göre, plan, Kiev’in daha fazla toprak vermesini ve kısmen silahsızlanmasını gerektiriyor ve bu koşullar, teslimiyetle eşdeğer.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, “Ukraynalılar barış istiyor; herkesin egemenliğine saygı duyan adil bir barış, gelecekteki saldırılarla sorgulanamayacak kalıcı bir barış. Ancak barış bir teslimiyet olamaz” dedi.
×
TRUMP’IN DEĞİŞMEYEN SİYASETİ: TOPRAK TAVİZİ VEYA TOPRAK TAKASI
ABD’nin Ukrayna’ya sunduğu ve Avrupalıların tepkisine neden olan planın en dikkat çekici tarafı, toprak tavizlerini içerdiğinin kaydedilmesi oluyor. Planda bu başlığın nasıl yer aldığı ve toprak tavizleriyle ilgili olarak hangi bölgeleri kapsadığı konularında henüz net bir bilgi bulunmuyor. Ancak toprak tavizi veya toprak takası konusu daha önce de Trump tarafından gündeme getirilmişti.
15 Ağustos’ta Alaska’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşen Trump, olası bir barış anlaşması için Ukrayna’ya toprak takasını şart koşmuştu. Trump’ın bununla kastettiği, daha sonra medyada yer aldığı şekliyle, halihazırda Rusya tarafından işgal edilmiş olan Donbas bölgesinin Rusya’ya teslim edilmesi, Kırım üzerinde bir daha hak iddia edilmemesiydi. Buna karşılık Rusya’nın savaş hatlarını bu işgal bölgelerine doğru geri çekmesi ve ateşkes ilan etmesi öngörülüyordu.
Ancak Alaska görüşmesi sonrasında herhangi bir ilerleme söz konusu olmadı. Ardından savaş yeniden tırmandı ve Ekim ayında Trump ile Putin’in görüşmesi bir kez daha gündeme geldi. 17 Ekim’de Zelenskiy ile görüşen Trump, bir gün öncesinde Putin ile telefon görüşmesi yaptı ve Macaristan’ın başkenti Budapeşte’te yeni bir zirve konusunda anlaştı. Ancak aradan iki hafta geçtikten sonra bu zirvenin iptal edildiği duyuruldu.
Taraflar arasında son görüşmenin iptaline de yol açan önemli bir görüş farkı bulunuyor. Trump ve Putin 15 Ağustos’ta Alaska’da yaptıkları görüşmede, Ukrayna’daki savaşı sonlandırmak için ateşkes konusundan ziyade kapsamlı bir barış planını görüşmeyi kararlaştırmıştı. Ancak daha sonra bu görüşmeden umulan sonuçlar da elde edilememiş ve Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş şiddetlenmişti. Budapeşte görüşmesinin iptal edilmesinin nedeni de ateşkes ve barış anlaşması konusundaki görüş farklılıklarından kaynaklandı.
ABD, Ukrayna ve onu destekleyen Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin isteği üzerine öncelikle ateşkes sağlanmasını istiyordu. Trump bu nedenle Rusya ve Ukrayna’ya bulundukları savaş hattında durmaları çağrısında bulunmuştu, ardından da barış görüşmelerine başlanması planlanıyordu.
Rusya’nın tutumu farklı oldu. Rusya, ateşkesin bir sonuç vermeyeceğini, aksine savaşta Ukrayna’nın güçlerini toparlaması ve yeniden silahlanması için avantaj sağlayacağını düşünüyor. Rusya’ya göre, savaş devam ederken olası bir barış görüşmesi yapılabilir.
Bununla birlikte Trump’ın Zelenskiy ile 17 Ekim’de Beyaz Saray’da yaptığı görüşmede de toprak tavizi veya toprak takası konusu gündeme gelmişti. Bu görüşmede Trump’ın Putin’in önerdiği şekliyle Zelenskiy’i toprak vermeye zorladığı, Zelenskiy’nin ise ‘hayır’ dediği ileri sürüldü. Bunun üzerine Trump’ın tarafların mevcut savaş hattında durmaları gerektiğini ve toprak konusunun ondan sonra konuşalacağını söylediği kaydedilmişti.
