Hapishanelere yönelik 19 Aralık 2000’de başlatılan “Hayata Dönüş” operasyonunun yıldönümünde birçok kentte açıklama yapıldı. 12 mahkumun öldürüldüğü eski Bayrampaşa Cezaevi önünde konuşan Eren Keskin, “Burada büyük bir suç işlendi” dedi. DEM Parti Eş Genel Başkanı Bakırhan ise operasyonla ilgili davalarda verilen zamanaşımı kararına tepki gösterdi: “Zamanaşımı kararını ve cezasızlık uygulamalarını reddediyoruz.”
HABER MERKEZİ – Türkiye’nin birçok hapishanesinde 25 yıl önce 19 Aralık 2000’de “Hayata Dönüş“ adıyla başlatılan ve 2’si asker 30’u tutuklu toplam 32 kişinin yaşamını yitirdiği operasyonun yıldönümünde İnsan Hakları Derneği (İHD) birçok kentte açıklama yaptı.
Hapishanelere düzenlenen askeri operasyonun yıldönümünde öne çıkan gündem ise, bir süre önce mahkemenin 12 mahkumun yaşamını yitirdiği Bayrampaşa Cezaevi ile ilgili davada verdiği zamanaşımı kararı oldu.
×
“HAYATA DÖNÜŞ”: BAYRAMPAŞA’DA 12, TOPLAMDA 32 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
19-22 Aralık 2000’de 20 cezaevine, 14 Aralık 2000 tarihli “Cezaevleri Müdahale Harekât Emri No:1” başlıklı üst müdahale emri uyarınca operasyon düzenlendi. Bu operasyonlar neticesinde toplamda 32 kişi hayatını kaybetti.
Operasyonun yapıldığı cezaevlerinden biri de Bayrampaşa Cezaevi idi ve burada 12 kişi hayatını kaybetti, 29 kişi yaralandı.
Bayrampaşa Cezaevi’yle ilgili açılan dava Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 17 Kasım’da görüldü. 39 er ve 157 rütbeli askeri personelin yargılandığı davada mahkeme, 22 yıl 6 aylık olağanüstü zamanaşımının dolduğuna hükmetti. Mahkeme, zamanaşımı kararında Ümraniye Cezaevi ile ilgili yargılamayı emsal gösterdi.
“Hayata Dönüş” operasyonunun bir diğer adresi olan Ümraniye Cezaevi ile ilgili 267 askere açılan dava beraatle sonuçlanmış ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi’nce bu karar Kasım 2021’de onanmıştı.
Bayrampaşa Cezaevi davası düşürüldü | “Hayata Dönüş”e zamanaşımı
“BURADA BÜYÜK BİR SUÇ İŞLENDİ”
İHD genel merkezi ve şubeleri Ankara, Urfa, Van, Diyarbakır, İstanbul, Dersim, Batman, Mersin, İzmir ve Antalya’da 19 Aralık “Hayata Dönüş“ operasyonunun yıldönümü dolayısıyla ortak açıklamalar yaptı.
İHD İstanbul Şubesi, eski Bayrampaşa Cezaevi önünde basın açıklaması yaptı. İHD İstanbul Şube Başkanı Jiyan Tosun, Bayrampaşa Cezaevi davasında verilen zamanaşımı kararını hatırlatarak, yaşananlardan devletin bizzat sorumlu olduğunu ve faillerin ceza almaları için mücadele edeceklerini söyledi.
İnsan hakları savunucusu avukat Eren Keskin ise, “19 Aralık sabahı burada bir cezaevi vardı, şimdi yok. Buraya istediğiniz kadar bu yapıları yapın ama o hafızayı buradan silemezsiniz. Burada büyük bir suç işlendi” dedi.
İHD Eş Genel Başkanı Oya Ersoy da, “6 ay süren süreç boyunca otopsiye girdiğimizde insanların kömürleşen bedenlerini gördük. Burası bir katliam mekanıdır. Biz hakikat mücadelemizi sürdüreceğiz” diye konuştu.
İHD ANKARA’DA TALEPLERİNİ DUYURDU
İHD genel merkezi Ankara Sakarya Caddesi’nde bir açıklama yaptı. İHD yöneticisi Barış Barışık, 19 Aralık katliamından bugüne hapishanelerde tecrit sisteminin ağırlaştığını vurgulayarak, F Tipi Hapishanelerin yanı sıra “Kuyu tipi“ olarak adlandırılan S ve Y Tipi Hapishanelerin yapıldığını belirtti.
Hapishanelerde tecrit ve izolasyon, işkence ve kötü muamele, çıplak arama, sosyal hakların engellenmesi, zorunlu sevk ve sürgünler, hasta mahpusların tedavi haklarının engellenmesi, idari gözlem kurulu kararları ile tahliyelerin engellenmesi, şüpheli ölümler gibi yaşam hakkını ortadan kaldıran birçok ihlal meydana geldiğini söyleyen Barışık, İHD Hapishaneler Komisyonu adına taleplerini şu şekilde sıraladı:
×Katliamın yaşanmasında sorumluluğu olan tüm faillerin yargılanması ve adaletin sağlanması
Ağır tecrit ve izolasyon uygulamalarına son verilerek F Tipi, Yüksek Güvenlikli, S Tipi ve Y Tipi Hapishanelerin kapatılması
Mahpusların tahliyelerini hukuka aykırı biçimde engelleyen ve keyfi uygulamalarıyla ciddi hak ihlallerine yol açan İdare ve Gözlem Kurullarının kaldırılması
İşkence ve kötü muamele uygulamalarına derhal son verilmesini; bu iddialara ilişkin olarak yalnızca soruşturma açılmakla yetinilmeyip, İstanbul Protokolü’nde öngörülen ilke ve standartlara uygun biçimde bağımsız ve tarafsız, hızlı ve etkili soruşturmalar yürütülmesini cezasızlığa yol açılmayacak bir şekilde sorumluların tespit edilerek hesap vermelerinin sağlanması
Mahpusların adil yargılanma, sağlık hizmetlerine erişim, yeterli beslenme, hijyen koşullarına, kültürel ve sosyal haklara, avukatları ve aileleriyle görüşebilme haklarına erişiminin ayrımsız bir şekilde sağlanması
Yaşam hakkının korunmasını; ölümlerin önlenmesi
Hapishanede yaşamını idame ettiremeyecek ağır hasta, engelli ve ileri yaşta olan mahpuslar başta olmak üzere bütün hasta mahpusların tahliyelerinin sağlanmasını talep ediyoruz.
BAKIRHAN: ZAMANAŞIMI KARARINI VE CEZASIZLIK UYGULAMALARINI REDDEDİYORUZ
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan da 19 Aralık operasyonunun yıldönümü nedeniyle sosyal medya hesabında bir açıklama yayımladı. Açıklamada şöyle denildi:
×19 Aralık zulüm, acı ve yaşam hakkı ihlalleri ile hatırladığımız günün adıdır.
F Tipi cezaevlerine geçişi ve ağır tecrit koşullarını protesto eden mahpuslara yönelik ‘Hayata Dönüş Operasyonu’ adı altında yapılan saldırılarda onlarca insan katledildi, yüzlerce insan ağır yaralandı.
19 Aralık katliamının üzerinden yirmi beş yıl geçti ama etkili bir soruşturma yürütülmedi. Dosyalar kapatıldı. Cezasızlık politikası uygulandı. Sonunda da davanın zamanaşımına uğradığına karar verildi.
İnsanlığa karşı suç niteliği taşıyan bu katliamın zamanaşımıyla kapatılması kabul edilemez. Zamanaşımı kararını ve cezasızlık uygulamalarını reddediyoruz.
