BM oturumlarında Türkiye’ye insan hakları ihlalleri ve yargı bağımsızlığı gibi konularda eleştiriler yöneltildi. Türkiye’nin tavsiyelere uymadığı, insan hakları ihlallerinin sürdüğü vurgulandı.
HABER MERKEZİ – BM İnsan Hakları Konseyi’ne bağlı Evrensel Periyodik İnceleme (UPR) Çalışma Grubu, Türkiye’deki insan hakları durumunu değerlendirdi.
Cenevre’deki BM Ofisi’nde 28 Nisan’da başlayan ve 9 Mayıs’a kadar sürecek olan 49. oturumlar kapsamında, bugün gündem Türkiye’deki insan haklarının durumuydu.
BM’ye üye 193 ülkenin katılımıyla yapılan oturumlarda, Türkiye’ye 2020’de sunulan tavsiyelerin ne ölçüde uygulandığı değerlendirildi.
Türkiye’nin sunduğu ulusal raporun yanı sıra, BM Konseyi’nin hazırladığı değerlendirme ile sivil toplum kuruluşlarının alternatif raporları da ele alındı.
Toplantıda birçok ülke temsilcisinden gelen eleştiriler arasında en çok öne çıkanlardan biri, Türkiye’nin “terörle mücadele yasalarında” herhangi bir iyileştirmeye gitmemesi oldu.
Temsilciler, bu yasaların hükümet tarafından muhalif görüşleri bastırmak amacıyla kullanıldığını vurguladı.
Dikkat çeken bir diğer eleştiri ise yargı sisteminin siyasi müdahalelere açık hale geldiği ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiği yönündeydi.
TÜRKİYE HEYETİ CEVAP VERMEKTE ZORLANDI
ANF’den Serkan Demirel’in özel haberine göre oturuma Türkiye’yi temsilen Türk Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay başkanlığındaki heyet katıldı. Heyetten yapılan açıklamalarda eleştiriler reddedildi, birçok reform yapıldığı savunuldu.
Habere göre heyet, cezaevlerinde tutuklulara dönük işkence, kötü muamele ve tecrit başta olmak üzere birçok alanda yapılan eleştirilere cevap vermekte zorlandı ve aksini iddia etti.
RAPORDA HAK İHLALLERİNE DİKKAT ÇEKİLDİ
BM İnsan Hakları Konseyi uzmanlarının hazırladığı raporda, Türkiye’deki hak ihlallerine ayrıntılı şekilde yer verildi. Değerlendirmeler, Türkiye’nin insan hakları taahhütlerini yerine getirmekte ciddi eksiklikler yaşadığını ortaya koydu.
Raporda; yargı bağımsızlığı, ifade özgürlüğü, toplanma ve örgütlenme hakkı, cezaevi koşulları ve ayrımcılıkla mücadele gibi birçok alanda ihlallerin sürdüğü vurgulandı.
Raporda ayrıca gözaltı merkezlerinde darp, cinsel saldırı, taciz gibi işkence yöntemlerinin uygulandığı belirtildi. Bu vakaların özellikle “terörle mücadele operasyonları” kapsamında yaygın şekilde yaşandığına dikkat çekildi.
TECRİT BÜYÜK ENDİŞE KONUSU
Tecrit konusuna da değinilen raporda şu ifadeler yer aldı:
“Siyasi mahkumlara yönelik uzun süreli tecrit uygulamaları ve cezaevi koşullarının ağırlaştırılması büyük bir endişe konusudur”.
Raporda, Türkiye’de kadınların cinsiyet temelli ayrımcılığa ve hak ihlallerine maruz kaldığı vurgulandı. Kadınlara yönelik şiddet vakalarının yeterince soruşturulmadığı, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmenin eleştiri konusu olduğu belirtildi. Ayrıca, kadınları koruyan yasalarda ciddi eksiklikler bulunduğuna dikkat çekildi.
Çocuklar, mülteciler ve yerinden edilmiş kişilerle ilgili hak ihlallerine de yer verildi. Sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki eşitsizlikler raporda öne çıkan başlıklar arasında yer aldı.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi Evrensel Periyodik İnceleme (UPR) Çalışma Grubu’nun 2025 Türkiye raporunun önümüzdeki günlerde yayımlanması bekleniyor.
