Şam hükümeti ile Özerk Yönetim arasındaki görüşmelerde bir ilerleme olduğunda çoğu kez Türkiye’nin müdahalesiyle bu süreçlerin durdurulduğunu belirten PYD Yürütme Kurulu Üyesi Aldar Xelil, “Suriye’ye müdahale edilerek çözümün ilerlemesi engelleniyor. Fidan ve beraberindeki heyetin Şam’a geliş amacı uzlaşmayı engellemektir. Türkiye, Suriye’yi kayyum mantığıyla yönetmek istiyor” dedi.
HABER MERKEZİ – Suriye’de geçici Şam hükümeti ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi arasında 10 Mart Mutabakatı‘nın hayata geçirilmesi için görüşmeler devam ederken, Demokratik Birlik Partisi (PYD) Yürütme Kurulu Üyesi Aldar Xelil, entegrasyon görüşmeleri ve bölgedeki gelişmelere dair açıklamalarda bulundu.
ŞAM ‘BURASI SURİYE TOPRAĞIDIR’ DİYEBİLDİ Mİ?
Fırat Haber Ajansı‘ndan Daxistan Roza ve Ruken Efrin‘e konuşan Aldar Xelil, Heyet Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) Suriye halklarının taleplerini “hiçbir şekilde” temsil etmediğini söyledi ve ekledi:
×Bu yapı, halkların iradesinin taşıyıcısı değil. Aksine, kurulan bu hükümet, özünde Baas rejiminin farklı bir versiyonu niteliğinde. Değişen tek şey ideolojik yönelimdir. Baas Partisi kendisini geçmişte solcu bir çizgide tanımlıyordu. Bugün ise HTŞ, sağcı ve radikal bir ideolojik hatta dayanıyor. Şam kendisini Suriye’nin başkenti olarak tanımlıyor. Ancak fiiliyatta ülkenin büyük bir bölümüyle bağı kopmuş durumda. Bu bölgelerde Suriye egemenliği temsil edilmiyor. Özellikle Türkiye’nin işgali altındaki bölgeler buna örnek teşkil ediyor. Şam’ın bu bölgelerde ne kadar etkisi var? Kurulan geçiş hükümeti, bir yıl içinde bu bölgelerde ne ölçüde varlık gösterebildi, kurumlarını kurabildi ve gerçekten ‘Burası Suriye toprağıdır’ diyebildi mi? Hayır. Bu bölgeler hâlâ Türkiye’nin işgali altında. Aynı durum sahil bölgeleri ve güney için de geçerli.
“SURİYE BİR BOŞLUKTA BIRAKILDI”
Beşar Esad’ın yıkılmasının üzerinden bir yılı aşkın süre geçtiğini hatırlatan Xelil, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ancak bu süre zarfında ne kapsayıcı bir hükümet kuruldu, ne kapsayıcı bir parlamento oluşturuldu, ne anayasa hazırlayacak geniş katılımlı bir komite kuruldu, ne de imzalanan anlaşmalar hayata geçirildi. Bu bir yıl boyunca Suriye adeta bir boşlukta bırakıldı. Dahası, boşluğun yerine Suriye’nin iradesi daha da fazla dış güçlere teslim edildi. Ülkenin egemenliği korunamadı. Sayısız katliam yaşandı, insanlara büyük zulümler uygulandı. Suriye’de insanlar yalnızca kimlikleri nedeniyle öldürülür hale geldi. Birine “Alevi misin?” diye soruluyor. “Aleviyim” demesi başının kesilmesi ya da öldürülmesi için yeterli olabiliyor. Süveyda’da da benzer saldırılar gerçekleşti. Ancak imkânları sınırlıydı. Şam’ı ele geçiren bu güçler, Suriye toplumuna son derece sert ve dışlayıcı bir yaklaşımla yaklaşıyor.”
“TÜRKİYE, SURİYE’Yİ KAYYUM MANTIĞIYLA YÖNETMEK İSTİYOR”
Türkiye’nin Suriye’ye müdahalesinin yıllardır sürdüğünü belirten Xelil, “Türk devleti öyle bir noktaya gelmiş durumda ki, Suriye’de herhangi bir değişikliğin yapılmasını ancak kendisi “evet” derse kabul ediyor. Esasen kendisini Suriye üzerinde bir kayyum gibi konumlandırmış, Suriye’yi yönetir hale gelmiş. Bu mantıkla yönetmek istiyor” dedi ve devamında şunları kaydetti.
×Evet, bugün Şara ve grubu Şam’ı yönetiyor; ancak birçok kritik kararı bağımsız biçimde alamıyorlar. Türkiye “Bunu yapın” demedikçe adım atamıyorlar. Türkiye askeri alandan teknik altyapıya kadar birçok konuda doğrudan müdahil. “Askerlerinizi, subaylarınızı biz eğiteceğiz” diyor. İnternet ve telefon sistemlerini kendi denetimine almış durumda. Güvenlik mekanizmalarını kontrol ediyor, ekonomiye müdahale ediyor. Zaten coğrafyanın bir kısmı da fiilen kontrolü altında. Türkiye, Suriye’yi kendi devamı olan bir sisteme dönüştürmek istiyor. Hakan Fidan, Suriye’nin dışişleri bakanı olmamasına rağmen, Suriye hakkında Suriye Dışişleri Bakanı’ndan daha fazla açıklama yapıyor.
“BİRÇOK KEZ ŞAM’LA İLERLEME OLDUĞUNDA, TÜRKİYE’NİN MÜDAHALESİ SÜRECİ DURDURDU”
Türkiye’de devam eden sürece işaret eden Xelil, “Bir yandan ‘Kürt sorununu Kürtlerle birlikte çözmeye hazırım’ deniyor; diğer yandan Suriye’de Kürt sorununun çözülmesine izin verilmiyor. Eğer gerçekten Bakur’daki [Kuzey] sorunun çözülmesi istenseydi, Suriyelilerin kendi aralarında kurmaya çalıştığı birlikteliğe destek olunur, uzlaşıya yardımcı olunur, bu süreçlerin bozulmasına müdahale edilmezdi. Suriye’ye müdahale edilerek çözümün ilerlemesi engelleniyor. Birçok kez, bizimle Şam arasında bir gelişme yaşandığında, Türkiye’nin müdahalesi nedeniyle bu süreçler durduruldu” dedi.
“ŞAM’A YAPTIKLARI ZİYARET, UZLAŞMAYI ENGELLEME AMAÇLIDIR”
“Hakan Fidan’ın Şam’a gelişi ve beraberindeki heyetin amacı nettir: Şam’a Türkiye’nin şartlarını dayatmak ve kendi gelecek planlamasını kabul ettirmek. Türkiye kendi şartlarını herkesin önüne koyuyor” diyen Aldar Xelil konuşmasına şöyle devam etti:
דBunu hayata geçirmek için de Özerk Yönetim üzerinde askeri baskı kuruyor, basın yoluyla Kuzey ve Doğu Suriye’yi açıkça tehdit ediyorlar. Türkiye bu tehditlerle aynı zamanda Şam’ı da buna alıştırmak istiyor. Şam’a yaptıkları ziyaretler de bu planlamanın bir parçasıdır. Uzlaşmayı engelleme amaçlıdır.”
Suriye’nin demokratik bir anayasaya sahip olması gerektiğini ifade eden Xelil, “Ademi merkeziyetçi bir sistem kurulmalıdır. Birbirimize söz, garanti ve güvence vermeli, bu ölçütler temelinde birbirimize yaklaşmalıyız. Ancak bu şekilde askeri meseleler de çözülebilir” dedi.
‘Şam’ın dayatmaları iç savaş riski yaratıyor’ | Aldar Xelil: Çözüm, uzlaşmayla anayasa değişiminde
