ABD Başkanı Donald Trump’ın “Amerika için büyük gün” olarak tanımladığı yeni gümrük tarifeleri yürürlüğe girdi. Avrupa Birliği’nden Brezilya’ya, Kanada’dan Hindistan’a kadar yaklaşık 70 ülke yüksek vergilerle karşı karşıya. Almanya endişeli, İsviçre şaşkın, Brezilya öfkeli. İşte yeni küresel ticaret savaşının detayları…
HABER MERKEZİ – ABD’nin yeni gümrük tarifeleri, dünya çapında 70’e yakın ülkeyi etkileyerek küresel ticaret düzenini sarsmaya başladı. 6 gün gecikmeli olarak yürürlüğe giren bu yeni rejim, ABD Başkanı Donald Trump tarafından “Amerika için büyük gün” olarak tanımlandı. Yeni listede yer alan ülkelerden bazıları sert şekilde etkilenirken bazıları geçici anlaşmalarla daha büyük zararlardan kaçınmayı başardı.
AB’YE 15, YATIRIM ŞARTINA UYULMAZSA 35
Trump yönetimi ile Avrupa Birliği (AB) arasında varılan geçici anlaşma kapsamında, AB menşeli ürünlere -otomobiller dahil- yüzde 15 gümrük vergisi uygulanacak. Ayrıca AB ülkelerinin 750 milyar dolarlık Amerikan enerjisi satın alması ve 600 milyar dolarlık yatırım yapması isteniyor. Bu şartlara uyulmaması halinde gümrük vergilerinin yüzde 35’e çıkarılması tehdidi gündemde. Alman şirketler ve iş dünyası bu anlaşmadan dolayı endişeli. Alman Sanayi ve Ticaret Odası’nın (DIHK) anketine göre, şirketlerin yüzde 74’ü ABD ile iş yapmanın artık daha maliyetli olacağını öngörüyor.
×
JAPONYA VE GÜNEY KORE ANLAŞTI AMA BEDELI AĞIR
Japonya ve Güney Kore, daha yüksek tarifelerden kaçınmak için Trump’la benzer anlaşmalar yaptı. Her iki ülke, ABD’ye ihracatta yüzde 15 gümrük vergisini kabul etti. Buna karşılık Japonya, ABD’den araç ve pirinç ithalatında pazarını açarken 550 milyar dolarlık yatırım sözü verdi. Güney Kore ise 350 milyar dolarlık yatırım ve 100 milyar dolarlık sıvılaştırılmış doğalgaz alımı taahhüt etti.
İSVİÇRE ŞOKTA: VERGİ YÜZDE 39’A YÜKSELDİ
İsviçre, en yüksek gümrük vergilerinden biriyle karşı karşıya kaldı: Yüzde 39. Bu oran, daha önce planlanan yüzde 31’in oldukça üzerinde. İsviçre hükümeti ve iş dünyası, bu durumu büyük bir “ekonomik tehdit” olarak yorumluyor. Ülkenin en büyük ihracat pazarı olan ABD’ye yapılan satışlar 70 milyar euroya yaklaşırken yaklaşık 400 bin kişi İsviçreli şirketler aracılığıyla ABD’de istihdam ediliyor.
×
BREZİLYA’YA REKOR CEZA: YÜZDE 50 GÜMRÜK VERGİSİ
Trump, Brezilya’ya yüzde 50’lik rekor vergi getirdi. Gerekçe, eski başkan Jair Bolsonaro’ya yönelik yargı sürecine ABD’nin müdahale arayışı. Lula da Silva bu durumu “siyasi şantaj” olarak nitelendirdi. Uçak ve enerji gibi bazı sektörler bu uygulamanın dışında bırakıldı.
GÜNEY ASYA: HİNDİSTAN, ENDONEZYA, VİETNAM
ABD, Hindistan’a da yüzde 50’lik gümrük vergisi uyguluyor. Gerekçe, Rus petrolü ithalatı yoluyla dolaylı biçimde Kremlin’i desteklemesi. Endonezya yüzde 9, Vietnam yüzde 20 ile tarifeye tabi. Endonezya ayrıca 50 adet Boeing uçağı siparişi verdi ve enerji ile tarım ürünleri için toplamda yaklaşık 20 milyar dolarlık alım taahhüdünde bulundu.
×
KANADA VE MEKSİKA: KOMŞUYA CEZA BÜYÜK
Kanada’dan gelen ürünler için vergi yüzde 35’e çıktı. Nedeni ise “yetersiz iş birliği” ve “drog kaçakçılığıyla mücadelede yetersizlik”. Ancak USMCA kapsamındaki ürünler bu artıştan etkilenmeyecek. Meksika ise son anda 90 günlük süre kazanarak yüzde 30’luk artıştan kurtuldu. ABD, Fentanyl krizinden Meksika’yı sorumlu tutuyor.
ÇİN VE TAYVAN: PAZARLIK SÜRÜYOR
Çin ile ABD arasında henüz anlaşma sağlanmadı. Görüşmeler devam ederken, bir uzlaşma için 12 Ağustos’a kadar süre tanındı. Tayvan ise geçici olarak yüzde 20 vergiye tabi. Tayvan yönetimi bu oranın ileride düşürülmesini umuyor.
×
SURİYE, MYANMAR, IRAK: EN YÜKSEK TARİFELER
Suriye (yüzde 41), Myanmar ve Laos (yüzde 40), Irak (yüzde 35) gibi ülkeler de listede yer aldı. Bu ülkelerin siyasi istikrarsızlıkları ve ABD’ye karşı duruşları gerekçe gösterildi.
AVUSTRALYA, NORVEÇ VE DİĞERLERİ
Avustralya en az etkilenen ülkeler arasında. Zira ABD, bu ülkeyle olan serbest ticaret anlaşmasını koruyor. Ancak Norveç, İzlanda ve İsrail’e yüzde 15 oranında vergi uygulanacak. Güney Afrika yüzde 30 ile cezalandırıldı.
×
STRATEJİK METALLERDE EKSTRA VERGİ
İşlenmiş bakıra yüzde 50, çeliğe ve alüminyuma ise halihazırda uygulanan yüzde 50 vergi korunacak. Trump, bu metallerin savunma sanayii ve yarı iletken üretimi için hayati olduğunu belirtti.
YENİ TİCARET DÖNEMİ
Trump’ın yeni gümrük politikası, çok kutuplu bir ticaret düzenine doğru gidildiğini gösteriyor. Kimi ülkeler zorunlu anlaşmalarla zararı sınırlamaya çalışırken diğerleri için bu adım, uzun vadeli ekonomik kayıpların habercisi olabilir. ABD’nin dış ticaret stratejisinde yeni bir sayfa açıldı; bu sayfanın küresel ekonomiye nasıl yansıyacağı ise merak konusu.
