Avrupa Komisyonu 2025 Türkiye Raporu’nu duyurdu. Yargı alanındaki gerilemelere ve muhalefete yönelik baskılara geniş yer verilen raporda, Demirtaş ve Yüksekdağ’ın hala tutuklu olması, AİHM kararlarının yerine getirilmemesi ile DEM Parti ve CHP’ye yönelik baskılara dikkat çekildi.
HABER MERKEZİ – Avrupa Komisyonu’nun (AK) Batı Balkan ülkeleri ve Türkiye’yi içeren 2025 Genişleme Paketi ve ülke raporları bugün açıklandı. 2025 Türkiye Raporu’nda, önceki raporlarda bulunan demokrasi, temel hak ve özgürlükler ve yargı gibi alanlardaki gerilemelere yönelik tespitler bir kez daha yer aldı.
114 sayfalık raporun girişinde, Türkiye ile katılım müzakerelerinin 2018’den bu yana askıya alınmış olduğu hatırlatılarak, “AB’nin demokratik standartların, hukukun üstünlüğünün, yargının bağımsızlığının ve temel haklara saygının sürekli olarak kötüye gitmesine ilişkin ciddi endişelerinin giderilmediği“, ve “2025 yılının başından bu yana seçilmiş yetkililer, muhalif siyasetçiler, siyasi aktivistler, sivil toplum ve iş dünyası temsilcileri, gazeteciler ve diğer kişilere yönelik tutuklamalar ve suçlamaların, Türkiye’nin demokratik geleneğine bağlılığı konusunda giderek artan soruların ortaya çıkmasına ve yargının bağımsızlığı konusundaki endişelerin derinleşmesine neden olduğu” kaydedildi.
YARGIDA GERİLEME: TÜRKİYE ALEYHİNE 69 KARAR
Raporun hazırlandığı dönemde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye aleyhine 69 karar aldığı hatırlatılan raporda, ayrıca “Şu anda, Bakanlar Komitesi’nin denetimi altında 205 dava bulunuyor (geçen yıl 185 dava vardı)” denildi. İnsan hakları mevzuatının AİHS ve AİHM içtihatlarıyla uyumlaştırılması hususunda ilerleme kaydedilmediği ve bunun ciddi bir endişe kaynağı olduğu vurgulanan rapoda, yargı alanında gerileme olduğu ve yapısal eksikliklerin giderilmediği ifade edildi. Raporda, yargı başlığıyla ilgili şunları belirtildi:
דYargı, yürütmenin kontrolü altında olmaya devam etmekte, bu ise hem yargı bağımsızlığını zedelemekte hem de yargı kararlarının niteliğini olumsuz etkilemektedir. Bu durum, yargı süreçlerinin tarafsızlığına dair şüpheleri artırmış ve hukuk sistemine duyulan kamu güvenini tarihinin en düşük seviyesine indirmiştir. AİHM’in bazı kararları hala uygulanmamış ve bazı mahkemeler ise Anayasa Mahkemesi’nin kararlarını yerine getirmeyi reddetmekte. Bu durum, sistemin bütünlüğünü ve işleyişini zedelemekte.”
Raporda Türkiye’ye şu tavsiyelerde bulunuldu:
- Yargının bağımsız ve tarafsız olarak işlevini yerine getirmesine olanak sağlanması,
- Avrupa standartlarıyla uyumlu siyasi ve hukuki ortam oluşturulması,
- Kuvvetler ayrılığının güçlendirilmesi,
- AİHM içtihatlarına göre karar vermesi gereken Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına saygı gösterilmesinin sağlanması…
DEMİRTAŞ – YÜKSEKDAĞ, DEM PARTİ, KAYYUM VE CHP’YE OPERASYONLAR
Raporda, seçilmiş belediye başkanları ile kayyum uygulamalarına da yer verildi. Raporda, “Seçilmiş muhalefet belediye başkanlarının yargılanması ve görevden alınması, bazılarının yerine kayyum atanmasıyla yerel demokrasi daha da zayıflamıştır” ifadelerine yer verilirken, muhalif siyasetçiler üzerindeki aşırı yargı baskısının siyasi rekabeti engelleyerek temel demokratik ilkeleri zayıflattığı ve Türkiye’nin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi (ODIHR) ile Avrupa Konseyi’nin Demokrasi Yoluyla Hukuk Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan seçim sürecine ilişkin tavsiyeleri uygulamadığı tespitine yer verildi. Raporda, ayrıca şunlara dikkat çekildi:
Türkiye bir gün kala itiraz etmişti | AİHM reddetti, Demirtaş kararı kesinleşti
TÜRKİYE: REDDEDİYORUZ
Bu arada Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, raporun “yargı ve temel haklar ile iç siyasi gelişmelere ilişkin taraflı, ön yargılı ve mesnetsiz iddialar” içerdiği ileri sürüldü. Reddedildiği kaydedilen rapor için “Türkiye ile AB arasında olumlu bir gündem oluşturmaya yönelik çabalarla uyumsuz olmalarının yanı sıra tarafların uzun dönemli çıkarlarına da aykırı bir dille kaleme alınmıştır” değerlendirmesi yapıldı.
