Bosna-Hersek’e bağlı özerk Sırp Cumhuriyeti başkanı Dodik görevden alındı. Dodik, Bosna savaşı sonrasında imzalanan Dayton Antlaşmasını kabul etmiyor ve antlaşmanın şartlarının yerine getirilmesini engellemekle suçlanıyor.
HABER MERKEZİ – Bosna-Hersek’e bağlı özerk Sırp Cumhuriyeti’nin (RS) Cumhurbaşkanı ve Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı’nın Genel Başkanı Milorad Dodik, Bosna-Hersek Merkez Seçim Komisyonu (CIK), tarafından görevden alındı.
CIK üyeleri, Dodik’e yönelik “Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymamak” gerekçesiyle verilen 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak kararının Temyiz Mahkemesince onanmasının ardından Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da toplandı. CIK oturumunun ardından yapılan açıklamada, hapis ve siyasi yasak kararı verilen Dodik’in oy birliğiyle görevden alındığı bildirildi.
DODİK: BU SON ŞEY OLACAK
Dodik, X hesabından, “Bu Saraybosna’nın bana yaptığı son şey olacak” açıklaması yaptı. Dodik’in avukatları ise CIK’in kararına temyiz hakkı bulunduğunu belirterek, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesine başvuracaklarını kaydetti.
Bu arada, itiraz süresinin ardından Sırp Cumhuriyeti’nde 90 gün sonra erken seçimin yapılması gerekiyor.
DODİK AYRILIKTAN YANA
Bosna – Hersek’li Sırp siyasetçi Dodik, temsil ettiği Sırpların ayrılığından yana. Bu nedenle Dodik, ülkede 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması ile oluşturulan OHR ve Yüksek Temsilci Christian Schmidt’i tanımadığını açıklamıştı. Bu kapsamda, Dodik liderliğindeki Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi (NSRS), Haziran 2023’te Yüksek Temsilci Schmidt’in kararlarının özerk Sırp Cumhuriyetinin (RS) Resmi Gazetesinde yayımlanmaması yönünde karar almıştı.
İhtiyaç durumunda yasa çıkartabilecek yetkiye sahip olan Schmidt ise Dodik’in bu ayrılıkçı adımlarını kabul etmemiş ve NSRS’de alınan kararları iptal etmişti. Dodik’in, “RS, Bosna Hersek’ten ayrılır” söylemleriyle ayrılıkçı tavrını sürdürmesi üzerine “OHR kararlarına saygı duymadığı” gerekçesiyle hakkında iddianame hazırlanmış ve hapis cezası talep edilmişti. Aralık 2023’te başlayan dava sürecinin ardından Bosna Hersek Mahkemesi 26 Şubat’ta kararını açıklamış ve Dodik’e 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak cezası vermişti. Temyize taşınan dava sürecinde Bosna Hersek Temyiz Mahkemesi ise 1 Ağustos’ta Dodik’e verilen cezayı onamıştı.
×
312 BİN KİŞİ YAŞAMINI YİTİRMİŞTİ
1992-1995 arasında Bosna-Hersek’te kanlı iç çatışma yaşandı. Boşnak, Hırvat ve Sırpların farklı egemenlik iddiaları nedeniyle yaşanan çatışmalar soykırımla sonuçlanmıştı. Sırpların Boşnaklara yönelik en kanlı saldırılarından biri de Srebrenitsa Katliamı’ydı. Bu katliamda ölenlerin net sayısı hala bilinmemekle birlikte, Bosna Sırpları’nın hükûmetinin hazırladığı bir raporda ölü sayısı 7 bin 779, Boşnak hükûmetinin raporunda ise 8 bin 374’ten fazla olarak gösterilmişti.
1992-1995 aralığındaki iç savaş boyunca yaşamını yitirenlerin sayısı ise, Uluslararası Kızılhaç Örgütü’nün verilerine göre, 312 bin ve bu kayıpların 200 bin kadarı Boşnak olarak kabul ediliyor.
×
DAYTON ANTLAŞMASI NEDİR?
Bu kanlı çatışmaların ardından ABD’nin Ohio eyaletine bağlı Dayton şehrinde savaşı sona erdirmek amacıyla müzakereler başlatıldı ve 14 Aralık 1995’te Fransa’nın başkenti Dayton Antlaşması imzalandı.
Antlaşmayla Bosna-Hersek iki entiteye ayrıldı: Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) ve Sırp Cumhuriyeti (RS). FBIH içinde de 10 kanton bulunuyor. Hem entiteler hem de kantonlar kendi parlamento ve hükümetine sahipken, ülkede, devlet düzeyinde bir de Bakanlar Konseyi bulunuyor. Ancak entiteler üzerinde zayıf otoritesi bulunan bir merkezi hükümet kuruluyor.
Dayton Antlaşmasıyla ortaya çıkan yeni siyasi ve idari sistemin karmaşık olduğu kaydediliyor. Bu nedenle neredeyse her seçimden sonra merkezi bir hükümetin kurulması uzun süre alıyor ve pek çok ihtilafın yaşanmasına yol açıyor.
