Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Güney Afrikalı atlet Caster Semenya’nın adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Ancak, World Athletics’in dayattığı zorunlu hormon tedavisiyle ilgili temel meselede karar alınmadı.
HABER MERKEZİ – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Güney Afrikalı atlet Caster Semenya’nın, zorunlu hormon tedavisine karşı verdiği mücadelede önemli bir karar verdi. AİHM Büyük Dairesi, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini belirterek, İsviçre’yi Semenya’ya 80.000 euro masraf ve harç ödemeye mahkûm etti.
Ancak mahkeme, özel hayatın korunması ve ayrımcılık gibi temel insan haklarına dair diğer şikayetleri ise “İsviçre yargı yetkisi dışında” diyerek reddetti. Bu durum, AİHM’in 2023’te verdiği ve Semenya’nın ayrımcılığa uğradığını kabul eden ilk kararından önemli bir sapma oluşturdu.
Semenya, 2018’den bu yana kadınlar kategorisinde yarışabilmek için testesteron düzeyini düşürmesini zorunlu kılan düzenlemeye karşı hukuki mücadele yürütüyor. World Athletics’in getirdiği bu kuralı reddeden atlet, doğal hormon seviyelerini baskılayan tedaviyi kabul etmediği için favori mesafesi olan 800 metre yarışlarından men edildi.
NE OLMUŞTU?
Semenya, 2009 Dünya Atletizm Şampiyonası’nda altın madalya kazandıktan sonra fiziksel özellikleri nedeniyle medyada hedef haline gelmişti. Uzun süren test ve yasak süreçlerinin ardından 2010’da yeniden yarışlara dönebildi. Ancak 2018’de Dünya Atletizm Federasyonu, kadın atletlerin testesteron seviyelerini belirli bir eşiğin altına düşürmelerini zorunlu kılan yeni düzenlemeyi yürürlüğe soktu. Bu düzenleme, 2019’da Spor Tahkim Mahkemesi, ardından da İsviçre Federal Mahkemesi tarafından onaylandı.
Yetkililer, yüksek testesteron düzeyinin kadınlar kategorisinde “aşılması güç bir avantaj” sağladığını savunuyor. Ancak insan hakları savunucuları bu gerekçeyi cinsiyet ayrımcılığı olarak değerlendiriyor.
