Kayseri’nin Kocasinan ilçesinde bir keçi çobanının 2017’de fark ettiği fosil alanı, Türkiye’nin en eski ve en zengin fosil yataklarından biri çıktı. Uzmanlar, bölgenin yaşını 7,7 milyon yıl olarak belirledi ve burayı Orta Kızılırmak Havzası’nın referans kazı alanı ilan etti.
HABER MERKEZİ- Kayseri’nin Yamula Barajı kıyısında 2017’de keçilerini otlatan bir çoban, toprak yüzeyinde dikkat çekici kemik parçalarına rastladı. Yapılan ilk incelemenin ardından bölge 2018 yılında bilimsel kazı sahasına dönüştürüldü. Kazılar, Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Okşan Başoğlu ve Prof. Dr. Pınar Gözlük Kırmızıoğlu danışmanlığında sürdürülüyor.
ZENGİN TÜR ÇEŞİTLİLİĞİ: ZÜRAFA, FİL, GERGEDAN, ANTİLOP İZLERİ
Yıllar içinde Yamula Barajı çevresinde zürafa, fil, mamut, gergedan, üç toynaklı atlar, bovit adı verilen keçi, koyun ve antilop türleri ile birlikte domuz ve kaplumbağa fosilleri bulundu. Uzmanlara göre bu çeşitlilik, bölgenin Geç Miyosen döneminde zengin bir kara ekosistemine ev sahipliği yaptığını gösteriyor.
AA’ya konuşan kazılarda görevli antropolog Ömer Dağ, fosillerin yaş tayininin argon gazı yöntemiyle hem tabaka üstü hem tabaka altı örneklerden yapılabildiğini belirtti. En yoğun fosil alanı olan Çevril’deki tabaka 7,7 milyon yıl, Hırka köyündeki tabaka ise 7,4 milyon yıl olarak tarihlendirildi. Fosil yataklarının hem yoğun hem de katmanlı olması sayesinde bilimsel yaş tayini mümkün hale geldi. Bu nedenle Orta Kızılırmak Havzası, Türkiye’deki diğer kazılar için artık yaş tayininde kullanılacak referans bölge olarak kabul ediliyor.
YAMULA DÜNYA’DAKİ 7’İNCİ EN YAŞLI FOSİL ALANI
Yamula’daki keşif, yalnızca yerel bir bulgu değil; aynı zamanda dünyadaki birçok önemli Geç Miyosen fosil sahasıyla eşdeğer bir öneme sahip. İşte benzer dönemlere tarihlenen 6 önemli uluslararası fosil alanı:
PİKERMİ-YUNANİSTAN (7 MİLYON YIL)
Avrupa’da Miyosen dönemine ait en zengin kara faunası fosillerinin bulunduğu alan. Zürafa, hipparion (üç toynaklı at), antilop ve etçiller burada ortaya çıkarıldı. Yamula’daki türlerle dikkat çekici benzerlikler taşıyor.
TOROS-MENELLA- ÇAD (7 MİLYON YIL)
İlk insan soyuna ait türlerden biri olan Sahelanthropus tchadensis burada bulundu. Savana-orman geçişi fosilleriyle tanınıyor. Aynı dönemin ekosistem geçişlerini yansıtıyor.
SİWALİK TEPELERİ-HİNDİSTAN/PAKİSTAN (7-8 MİLYON YIL)
Geniş bir kara faunası barındıran bu bölge, fil, gergedan, büyük kediler ve at türleriyle tanınır. Yamula’daki antilop ve at türleriyle paralellik gösteriyor.
RUDABANYA-MACARİSTAN (12-7 MİLYON)
Zengin memeli fosilleriyle Avrupa kıtasının evrimsel geçmişini belgeleyen önemli bir kazı alanı. Burada 12 milyon yıl öncesine ait bir hominid olan Dryopithecus brancoi keşfedildi. Alanda primatlar ve zürafa benzeri türler bulundu.
LAETOLİ-TANZANYA (3,5-8 MİLYON YIL)
İnsan atalarının izlerini taşıyan fosil ayak izleriyle tanınan bu bölge, aynı zamanda Miyosen memelilerinin izlerine de ev sahipliği yapıyor.
HADAR-ETİYOPYA (6-7 MİLYON YIL)
Australopithecus afarensis gibi erken hominin türlerinin yanı sıra, zengin memeli çeşitliliği ile bilinir. Kuraklığa uyum sağlamış türlerin evrimini belgeler.
