Greenpeace’e göre Türkiye, 5 yıldır Avrupa’nın en fazla plastik atık gönderdiği ülke. İngiltere başta olmak üzere pek çok AB ülkesinin çöpleri Türkiye’ye taşınırken çevreye ve insan sağlığına yönelik tehdit her geçen yıl büyüyor.
HABER MERKEZİ – Avrupa ülkeleri, özellikle Çin’in 2018’de plastik atık ithalatını yasaklamasının ardından yeni bir “çöp rotası” arayışına girdi. Bu rota, son beş yıldır Türkiye oldu. Greenpeace Akdeniz ve Avrupa ofislerinin yayımladığı araştırmalara göre, Türkiye 2019’dan bu yana Avrupa’dan en çok plastik atık alan ülke konumunda.
Bianet’ten Nazlı Özbiçen imzasıyla yayınlanan habere göre, 2023 yılında Türkiye’ye en çok atık gönderen ülke 140 bin tonla İngiltere oldu. Onu Almanya, Belçika, İtalya ve Hollanda izledi. Eurostat ve BM verileri, Avrupa Birliği’nin plastik atıklarının yüzde 24’ünün Türkiye’ye gönderildiğini ortaya koyuyor. AB’nin OECD ülkelerine yaptığı atık ihracatının yüzde 56’sı da yine Türkiye’ye yöneldi.
Greenpeace’in Adana’da yaptığı saha çalışmalarında toprak, kül, su ve nehir dibi çamur örneklerinde yüksek oranda ağır metal, dioksin ve furan tespit edildi. Bunların tümü çevreye atılan ve açıkta yakılan plastik atıklardan kaynaklanıyor.
Türkiye, plastik atık ithalatını sınırlamak için 2019’da kota indirimi, 2021’de ise geçici yasaklar ve düzenlemeler getirmişti. Ancak bu düzenlemelere rağmen, İngiltere’den gelen atık seviyesi yeniden yükselişte. 2021’de yasaklanan polietilen ithalatı sadece iki ay sonra geri çekildi.
Nisan 2024’teki INC-4 toplantısında Türkiye delegasyonu, plastik ticaretini sürdürürken çevre korumasını gözeten bir Küresel Plastik Anlaşması önerdi. Öte yandan AB, 2026’dan itibaren OECD dışı ülkelere atık ihracatını yasaklamayı planlıyor. Türkiye ise OECD üyesi olduğu için bu kısıtlamanın dışında kalacak.
Greenpeace Türkiye, Avrupa ülkelerine Türkiye’ye plastik atık göndermeyi durdurmaları yönünde çağrı yaparken mevcut atıkların çevresel ve sağlık etkilerine dair kapsamlı soruşturma ve düzenleme eksikliğine de dikkat çekiyor.
