Bilim insanları, yıldızında dev patlamalar tetikleyen bir gezegen keşfetti. Araştırmaya göre HIP 67522 b adlı bu genç gezegen, kendi sonunu hazırlarken yıldızını da olağan dışı biçimde etkiliyor.
HABER MERKEZİ – Gökbilimciler, ilk kez bir gezegenin, yörüngesinde döndüğü yıldızda patlamalar tetiklediğini ortaya koydu. Dünya’dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaklıkta bulunan HIP 67522 sistemindeki “HIP 67522 b” adlı ötegezegenin, yıldızıyla kurduğu güçlü manyetik etkileşim nedeniyle “eceline susamış” olarak tanımlandığı belirtildi.
7 GÜNLÜK BİR YIL
Sadece 17 milyon yaşındaki HIP 67522 yıldızının çevresinde dönen HIP 67522 b, yıldızına son derece yakın bir yörüngede bulunuyor. Bir yılı Dünya zamanıyla sadece 7 gün süren gezegen, bugüne dek bu kadar kısa yörüngede döndüğü tespit edilen en genç gezegen olarak kayıtlara geçti.
Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü’nden Ekaterina Ilin, “Bu sistemi ilk kez gördüğümüzde çok şaşırdık. Yıldızın bu denli genç, gezegenin ise bu kadar hızlı hareket etmesi sıra dışı bir durumdu” dedi.
YILDIZDA PATLAMALAR TETİKLENİYOR
Araştırmada, NASA’nın TESS uydusu ile Avrupa Uzay Ajansı’nın CHEOPS teleskopu kullanıldı. Bilim insanları, HIP 67522 b’nin yıldıza yakın geçişleri sırasında, yıldızın yüzeyinde güçlü güneş patlamalarına benzer olayların sıklaştığını tespit etti. Bu durum, ötegezegenin yıldızda devasa manyetik patlamaları tetiklediği anlamına geliyor.
Araştırmanın detayları Nature dergisinde yayımlandı. Bulgulara göre, gezegen yıldızın manyetik alan çizgilerinde kırbaç benzeri dalgalar oluşturarak bu alanları sarsıyor. Sarsıntı, yıldız yüzeyine ulaştığında büyük bir patlamayla sonuçlanıyor.
GEZEGEN KENDİ SONUNU HAZIRLIYOR
Araştırma ekibi, gezegenin tetiklediği bu enerji patlamalarının büyük kısmının uzaya değil, doğrudan gezegenin kendisine geri döndüğünü belirtiyor. Bu nedenle HIP 67522 b’nin, zamanla boyut kaybedeceği ve yaklaşık 100 milyon yıl içinde Neptün büyüklüğüne ineceği tahmin ediliyor.
Bilim dünyası için bu etkileşim, yıldız-gezegen ilişkileri konusunda yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Normalde yıldızların gezegenlerden etkilenmeyecek kadar büyük ve güçlü olduğu düşünülüyordu. Ancak HIP 67522 sistemi, bu bakışı sorgulatıyor.
‘BU TAMAMEN YENİ BİR FENOMEN’
Ilin, bu keşfin çok sayıda yeni soruyu da beraberinde getirdiğini söylüyor:
×Gezegen, özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor. Ancak bu dalgaların, zaten oluşmaya hazır patlamaları harekete geçirdiğini düşünüyoruz. Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen.
Bilim insanları, HIP 67522 benzeri sistemlerin başka yıldızlarda da olup olmadığını araştırmak için çalışmaları genişletmeyi planlıyor. Ayrıca patlamalarda ne tür enerji salındığını anlayabilmek için gözlemler sürdürülüyor.