Katar’ın arabuluculuğunda bir ilk |

İsrailli güvenlik yetkilileri Suriyeli mevkidaşlarıyla gizli bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşme, Trump’ın Şam’a normalleşme çağrısından sonra geldi.

HABER MERKEZİ – İsrail merkezli Haaretz gazetesinin haberine göre, İsrailli üst düzey güvenlik yetkilileri, Katar’ın arabuluculuğunda Suriyeli mevkidaşlarıyla bir araya geldi. Görüşme, iki taraf arasında ilk doğrudan temas olarak kayda geçti.

Gazeteye konuşan kaynaklar, temasın temel amacının mesaj alışverişine zemin oluşturmak ve bölgede gerilimin tırmanmasını önlemek olduğunu belirtti. İsrail kamuoyunda halen temkinli bir yaklaşım hâkim olsa da, Katar ve bazı diğer bölgesel aktörlerin, Şam yönetiminin İsrail’le çatışma arayışında olmadığı yönünde güvence verdiği ifade ediliyor.

Bu gelişme, ABD Başkanı Donald Trump’ın 14 Mayıs’ta Riyad’da Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile yaptığı görüşme sonrası yaşandı. Trump, Şara’dan İsrail’le İbrahim Anlaşmaları’nı imzalaması yönünde adım atmasını istemiş, Şara ise İran güçlerinin çekilmesinin sunduğu diplomatik fırsata dikkat çekmişti.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar’ın, hafta başında yaptığı “Yeni Şam yönetimiyle iyi ilişkiler kurmak istiyoruz” açıklaması ise, Haaretz’e göre, İsrail’in önceki sert tutumuna kıyasla önemli bir değişim sinyali veriyor.

Anlaşmanın İsrail açısından önemi

Bu anlaşmayla İsrail’in onlarca yıldır yaşadığı diplomatik yalnızlık kırıldı. Özellikle Körfez ülkelerinden gelen tanıma, Arap dünyasında psikolojik bir eşiğin aşılması anlamına geliyor.

İsrail ve anlaşmaya imza atan Arap ülkeleri, İran’ın bölgesel etkisini sınırlama konusunda örtük bir ortak paydada buluşuyor. Bu yönüyle İbrahim Anlaşmaları, stratejik bir güvenlik işbirliği platformuna da dönüşebilir.

İsrail, teknoloji, savunma sanayi, enerji ve tarım gibi alanlarda Körfez sermayesi ve pazarlarına açıldı. Özellikle BAE ile imzalanan anlaşmalar milyarlarca dolarlık potansiyel ticareti kapsıyor.

İbrahim Anlaşmaları, İsrail’in ABD ile diplomatik ve askeri bağlarını derinleştirmesine de katkı sağladı. Trump yönetimi bu süreci dış politikada bir başarı olarak sundu; Biden yönetimi ise anlaşmaları sürdürme ve genişletme yönünde destek verdi.

En tartışmalı boyutlardan biri de bu. Filistin meselesi çözülmeden bazı Arap ülkelerinin İsrail’le normalleşmesi, Filistin davasının Arap dünyasındaki önceliğini yitirdiği şeklinde yorumlandı. İsrail için bu, bölgesel ilişkileri Filistin dışında da inşa etme fırsatı doğurdu.

İbrahim Anlaşmaları, İsrail için hem jeopolitik kazanç, hem ekonomik fırsat, hem de bölgesel yalnızlıktan çıkış anlamına geliyor. Anlaşmaların uzun vadeli başarısı ise hem İran gibi tehdit algılarının devamına hem de Arap halklarının bu normalleşmeyi ne kadar içselleştireceğine bağlı olacak.