Greenpeace Türkiye’nin “Pestisitler ve Çocuklar” raporunun ardından Tarım ve Orman Bakanlığı, denetimleri artırdığını duyurdu. Ancak pestisit analiz sonuçları hala kamuoyuyla paylaşılmıyor. Greenpeace, Bakanlık tarafından öne sürülen beş gerekçeye karşı neden şeffaflık gerektiğini beş maddede açıkladı, bakanlığa dava açtığını bildirdi.
HABER MERKEZİ – Greenpeace Türkiye, 28 Nisan 2025’te yayımladığı “Pestisitler ve Çocuklar” başlıklı raporla Türkiye’deki gıda ürünlerinde ciddi seviyede pestisit kalıntısı bulunduğuna dikkat çekti. Rapora göre analiz edilen her üç üründen biri mevzuata aykırı. Raporda yer alan bulgular, çocukların sağlığı açısından endişe verici seviyelerde kimyasal kalıntılara işaret ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, raporu ihbar olarak kabul ettiğini ve denetimlerin artırıldığını duyurdu. Ancak bu açıklamaya rağmen, analiz sonuçları hala kamuoyuna açıklanmadı.
GREENPEACE: 40 BİNDEN FAZLA KİŞİ DESTEK VERDİ
Greenpeace, “Zehir Etme” kampanyası kapsamında şimdiye kadar 40 binden fazla imza topladı. Bakanlık ile yapılan yazışmaların ardından istenen bilgiler paylaşılmayınca hukuki süreç başlatıldı. 10 Aralık 2024’te yapılan bilgi edinme başvurusuna yasal süre içinde yanıt verilmemesi üzerine Greenpeace dava açtı.
KALINTI EYLEM PLANI PAYLAŞILMADI
Tarım ve Orman Bakanlığı, mahkemeye sunduğu savunmasında Kalıntı Eylem Planı’nın uygulandığını ve 223 aktif maddenin yasaklandığını ifade etti. Ancak Greenpeace’in talep ettiği analiz sonuçları ve Kalıntı Eylem Planı hala paylaşılmadı. Bakanlık, analiz sonuçlarının açıklanmasının “kamuya bir fayda sağlamayacağı” ve “iç-dış ticarette olumsuz etki yaratabileceği” gibi gerekçeler sundu.
GREENPEACE’TEN BAKANLIĞIN GEREKÇELERİNE 5 MADDELİK YANIT
Greenpeace, Bakanlık tarafından öne sürülen beş ana gerekçeye karşılık neden pestisit analizlerinin kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini beş maddede şöyle sıraladı:
×1-Kalıntı Eylem Planı Var
Plan ancak dava açıldıktan sonra yayımlandı. Teknik içerik açısından yetersiz ve hedefler belirsiz. Hangi ürün ve illerin nasıl seçildiği açıklanmıyor.
2-Kişisel Veriler Korunmalı
Talep edilen veriler üretici kimliği içermiyor. İstatistikî ve genel bilgiler kişisel veri kapsamında değerlendirilemez.
3-Ticari Sır
Pestisit verileri çevresel bilgi niteliğinde olup, Çevre Kanunu ve Bilgi Edinme Hakkı Kanunu uyarınca kamuya açıklanmalıdır.
4-Yanlış Yorumlanabilir
Kamu kurumlarının görevi verileri saklamak değil, anlaşılır biçimde sunmaktır. Bilgiye erişim demokratik bir haktır.
5-Diğer Ülkeler Açıklamıyor
AB ülkeleri, Almanya, İsveç, Birleşik Krallık ve KKTC gibi ülkeler pestisit analiz sonuçlarını düzenli olarak yayımlıyor.
‘KAMUOYUYLA PAYLAŞILMALI’
Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, denetimlerin artmasının olumlu olduğunu ancak bunun yeterli olmadığını söyledi. Özyer, “Şeffaflık olmadan kamu sağlığı korunamaz. Halkın ne yediğini bilmeye hakkı var” diyerek Bakanlığa bir kez daha çağrıda bulundu.
Greenpeace, mahkeme sürecinin takipçisi olacağını ve analiz sonuçları kamuoyuyla paylaşılana dek mücadelesini sürdüreceğini açıkladı.
×
PESTİSİT NEDİR?
Pestisit, tarımda zararlı organizmaları (böcekler, mantarlar, yabancı otlar vb.) yok etmek, uzaklaştırmak ya da kontrol altına almak amacıyla kullanılan kimyasal ya da biyolojik maddelere verilen genel isimdir. Gıdalarda kalıntı bırakabilen bu maddeler, insan sağlığı ve çevre açısından risk oluşturabilir.
Pestisitler; böceklere karşı kullanılan insektisitler, yabancı otları hedef alan herbisitler, mantar hastalıklarını engelleyen fungisitler gibi farklı alt kategorilere ayrılır. Tarımda yaygın olarak kullanılsalar da uzun vadede toprağı, suyu ve havayı kirletebilir; arılar gibi yararlı canlılara da zarar verebilir. Ayrıca pestisit kalıntılarına maruz kalmak, insanlarda hormonal bozukluklardan kansere kadar uzanan sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle pestisit analizlerinin şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşılması halk sağlığı açısından büyük önem taşır.
