Prof. Dr. Abbas Vali, İsrail-İran savaşında yaşanan güncel gelişmeler ışığında, Kürtler için en önemli şeyin birlik olduğunu vurguladı. Vali, “Kürt partileri, aralarındaki farkları bir kenara bırakmalı ve asgari demokratik bir program temelinde, ortak bir demokratik, siyasi ve kültürel söylemle birleşik bir cephe oluşturmalıdır” dedi.
HABER MERKEZİ- Ortadoğu uzmanı Prof. Dr. Abbas Vali, İran-İsrail savaşını ve bu savaşın İran Kürtleri için ne anlama geldiğini değerlendirdi.
ANF’den Serkan Demirel’e konuşan Prof. Dr. Abbas Vali’ye göre İsrail’in başlattığı ve ABD’nin desteklediği İran operasyonunun iki temel hedefi var.
Birinci hedef, İran’a ağır bir darbe vurarak onu ABD’nin “nihai” taleplerini kabul etmeye zorlamak. Bu talepler, ABD Başkanı Donald Trump döneminde şekillendirilen üç maddeden oluşuyor ve şunları içeriyor:
×İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durdurması,
Füze geliştirme programını sonlandırması,
Bölgedeki vekil güçlerine yönelik yeniden yapılandırma ve konuşlandırma faaliyetlerine son vermesi.
Vali, bu talepleri kabul eden bir İran’ın zayıflatılmış ve Amerikan çizgisine entegre edilmiş bir aktör haline geleceğini belirtiyor.
İkinci hedefin ise İran’ın bu talepleri reddetmesi durumunda, ülke içinde bir rejim değişikliğini gündeme getirmek olduğunu belirten Vali, bunun Irak, Suriye ya da Afganistan’dakine benzer bir dış müdahaleyle değil, büyük olasılıkla içeriden bir mühendislik ürünü darbe ile gerçekleşeceğini öngörüyor. Bu senaryoya göre, İran lideri Hamaney görevden alınacak ve yerine ABD-İsrail çizgisine daha yakın bir hükümet getirilecek.
Vali, bu iki hedefin savaşın başında net biçimde belirlendiğini ancak dokuzuncu güne girilen süreçte sahadaki durumun değişmeye başladığını vurguluyor.
Bölgedeki Kürtlerin durumu hakkında da önemli değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Abbas Vali’ye göre, İran’da rejim değişikliği gerçekleşirse, Kürtler bundan fayda sağlayabilir. Ancak Vali, rejim içinden gerçekleşecek bir değişimin (iç darbe) Kürtler açısından nasıl sonuçlar doğuracağının belirsiz olduğunu vurguluyor.
Şu an en önemli şeyin Kürtler arası birlik olduğunu belirten Vali, Kürtlerin bir asgari program etrafında birleşmeleri gerektiğine işaret ediyor.
ORTAK BİR DEMOKRATİK SİTASİ SÖYLEMLE BİRLEŞİK CEPHE OLUŞTURULMALI
Bu asgari programın, rejimin çökmesi durumunda Kürdistan için birleşik bir yönetim oluşturma hedefini taşıması gerektiğini kaydeden Vali, şunları belirtiyor:
“Kürt partileri aralarındaki farkları bir kenara bırakmalı ve asgari demokratik bir program temelinde, ortak bir demokratik siyasi ve kültürel söylemle birleşik bir cephe oluşturmalıdır. Bu asgari demokratik söylem, etnik bir söylem olmamalıdır. Bu söylem etnik referansların çok ötesinde olmalı ve halk demokrasisi ilkelerine tam bağlılık taşımalıdır.”
Vali, güncel gelişmeler ışığında Kürt siyasi partilerinin silahlı güçlerini koruması ve geliştirmesi gerektiğini de ekliyor.
“İnsani bir program etrafında birleşmeleri, ortak, halkçı ve demokratik bir söylem geliştirmeleri ve birleşik bir askeri komutanlık oluşturmaları mutlak surette gereklidir” diyen Vali, bu yapının rejim yıkıldığında yönetimi devralabilecek kapasitede olması gerektiğini vurguluyor.
Vali’ye göre, eğer rejim tamamen yıkılmaz ve sadece iç değişiklikler yaşanırsa bile, böylesi bir komutanlık yine kritik bir rol oynayacak.
İran rejiminin ABD ve İsrail’le bir anlaşmaya varması ya da onların taleplerini kabul etmesi durumunda, ilk adımının içeride muhalefeti ezmek olacağı uyarısında bulunuyor:
דBu rejim, egemenliğini yeniden tesis etmek için halkına yönelecek; baskı, tutuklama, idam gibi yöntemlere başvuracaktır. Bu nedenle Kürt siyasi partileri donanımlı, eğitimli ve hazırlıklı bir askeri güç bulundurmalıdır. Bu, hayati önemdedir.”
