ABD’nin Suriye’ye yönelik Sezar Yasası’nı şartlı olarak kaldırması ve Trump’ın Golan Tepeleriyle ilgili açıklamalarının ardından Suriye geçici hükümetinin yayınladığı yeni haritada Golan Tepeleri’ne yer verilmedi. Bir diğer değişiklik, 1938’den beri Türkiye ile ihtilaf konusu olan Hatay’ın da haritadan çıkarılması oldu.
HABER MERKEZİ – Suriye geçici hükümetinin dün “Suriye Sezar yaptırımlarından kurtuldu” notuyla paylaştığı harita, ülke tarihinde bir ilk oldu. Bunun nedeni, Hatay ve Golan Tepeleri’nin haritadan çıkarılması.
8 Aralık 2024’de devrilinceye kadar da Baas rejimi Hatay ve Golan Tepeleri’ni Suriye haritasında gösteriyordu. Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından Ahmed El Şara yönetiminde kurulan Suriye geçici hükümeti de düne kadar haritada bir değişiklik yapmamıştı. Ancak geçici hükümetin Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yayınlanan harita ilk oldu.
Yeni haritanın ABD Başkanı Donald Trump’ın Golan Tepeleri ile ilgili açıklamaları ve Sezar Yasası’nı şartlı olarak yürürlükten kaldırmasından sonraya denk gelmesi ise dikkat çekti.
×
SEZAR YASASI ŞARTLI KALDIRILDI
ABD Senatosu’nun 901 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) başlıklı 2026 savunma bütçesini onaylamasının ardından 18 Aralık’ta ABD Başkanı Donald Trump da yasayı imzalayarak yürürlüğe koymuştu.
Yasa, Suriye hükümetine yönelik 2020 tarihli “Sezar Yasası” yaptırımlarını yürürlükten kaldırırken, süreci sıkı koşullara bağlıyor. Şam yönetiminin, “yabancı milisleri” devlet kurumlarından uzaklaştırması, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile 10 Mart 2025’te imzalanan siyasi-güvenlik koordinasyonu anlaşmasına sadık kalması şart koşuluyor.
Sultan Süleyman Şah, Hamza ve Sultan Murad… | İngiltere’den “yeni Suriye”nin üç tümenine ve iki komutanına yaptırım
Ayrıca belirtilen şartlar kapsamında ABD Başkanı’nın konuya ilişkin ilk raporunu 90 gün içinde, ardından 4 yıl boyunca her 180 günde bir olmak üzere ilgili Kongre komitelerine sunması gerekiyor.
DSG ve Peşmerge’ye destek, Suriye ve Irak’a şart | ABD Senatosu da savunma bütçesini onayladı
2019’DA GOLAN TEPELERİ DEKLARASYONUNU İMZALADI
Trump, başkanlığının ilk döneminde, 25 Mart 2019’da ABD’nin İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıdığını ilan eden bir deklarasyonu imzalamıştı.
Aradan 6 yıldan fazla bir süre geçtikten sonra, 17 Aralık 2025’te ise Trump, daha önce aldığı karara dair açıklamalarda bulundu. Trump, “Golan Tepeleri’nin haklarını İsrail’e devrettim. Kimse bunun mümkün olabileceğini düşünmemişti. Sonra bu toprakların değerini öğrendim. Trilyonlarca dolar. ‘Evet, belki de karşılığında bir şey istemeliydim’ dedim” diye konuştu.
×Bu arada İsrail ve Suriye geçici hükümeti arasındaki gerilim devam ediyor. Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından İsrail Suriye’ye yönelik bombardımanlara başlamıştı. Suriye geçici hükümetinin iddiasına göre, İsrail şimdiye kadar binden fazla kez Suriye’yi bombaladı.
Ayrıca İsrail, Suriye’nin güneyine düşen ve Şam’a yakın mesafede bulunan Hermon Dağı, Kuneytra bölgesi gibi kritik yerlerde kontrolü elinde bulunduruyor, buralara asker konuşlandırmış durumda. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 19 Kasım’da Savunma Bakanı Yisrael Katz, Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ile birlikte, İsrail ordusunun kontrol altında tuttuğu Suriye’nin güneyindeki bölgeye dikkat çekici bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu bölge, İsrail basınına göre, İsrail tarafından tampon bölge olarak adlandırılıyor. İsrail yönetimi, tampon bölgede kritik konumda bulunan Hermon Dağı’ndan çekilmeyeceğini duyurmuştu.
Bu arada yaz aylarından bu yana İsrail ile Suriye geçici hükümeti arasında ABD gözetiminde bir anlaşmanın sağlanması için diplomatik çabalar var. Son olarak Suriye geçici hükümeti Cumhurbaşkanı Ahmed El Şara’nın 10 Kasım’da Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinde İsrail ile anlaşma konusunda bir gelişme bekleniyordu. Ancak herhangi bir olumlu sonuç duyurulmadı.
Aralık ayı sonunda Netanyahu’nun ABD’de Trump ile görüşmesi bekleniyor ve görüşmede ele alınması beklenen önemli başlıklardan birinin de Suriye konusu olacağı kaydediliyor.
Trump’tan açıklama ve telefon görüşmesi | Suriye’ye mesaj, Netanyahu’ya davet
HATAY: ÖNCE DEVLET, SONRA VİLAYET OLDU
Suriye’nin yeni haritasında dikkat çeken bir diğer değişiklik ise Hatay ile ilgili. Hatay, Osmanlı’nın yıkılmasının ardından bölgeye yerleşen Fransa’nın mandaterliğinde kurulan Suriye devletine aitti. Ancak Türkiye ordusunun Hatay’a girmesinin ardından 5 Temmuz 1938’de bağımsız Hatay Devleti’nin kuruluşu ilan edildi. Bir yıl sonra, 29 Haziran 1939’da ise, Hatay Meclisi Türkiye’ye katılma kararı aldı ve 7 Temmuz 1939’da Hatay vilayet olarak tanındı. 23 Temmuz 1939’da da Fransız güçleri de Hatay’dan çekildi.
Bütün bu gelişmelere rağmen, Suriye Türkiye’yi işgalci güç olarak kabul etti ve Hatay’ın Suriye’ye ait olduğunu ileri sürdü. Bu resmi politika Beşar Esad’ın devrildiği 8 Aralık 2024’e kadar da devam etti. Esad’ın devrilmesinin ardından kurulan Suriye geçici hükümeti, konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmamakla birlikte, dün yayınladığı haritayla Türkiye’nin Hatay’daki varlığını ilk kez resmen tanımış görünüyor.
