ABD Özel Temsilcisi Witkoff, Miami’de Trump’ın Gazze Barış Planı’nın ikinci aşamasını Mısır, Katar ve Türkiye ile görüştü. Witkoff memnun görünürken, Türkiye İsrail’in vetosundan rahatsız. İkinci aşamanın önemli başlıklarından olan Gazze’ye konuşlandırılacak Uluslararası İstikrar Gücü konusunda İsrail’in Türkiye’ye yönelik vetosu sürüyor.
HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Barış Planı’nın ikinci aşaması kapsamında Miami’de ABD’nin Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Katar, Mısır ve Türkiye temsilcileri bir araya geldi. Witkoff, görüşmelerde Gazze Barış Planı’nın birinci aşamasına ilişkin değerlendirmelerin yapıldığını, ikinci aşamaya geçiş için belirlenen başlıkların ele alındığını duyurdu.
GAZZE PLANININ BİRİNCİ AŞAMASI NE OLDU?
Trump’ın 29 Ekim’de duyurduğu ve ardından 10 Ekim’de ilan edilen ateşkesle birinci aşaması başlayan Gazze Barış Planı’nın ikinci aşaması gündemdeki yerini koruyor. Birinci aşamada İsrail ile Hamas arasında ateşkes ilan edilmiş, İsrail Gazze’de sarı hat olarak belirlenen bölgeye çekilmiş ve aynı zamanda 2 bine yakın Filistinli’yi hapisten serbest bırakmış, Hamas elindeki ölü ve canlı 48 rehineyi teslim etmiş, İsrail de her bir rehineye karşılık olarak 15 Filistinli tutukluyu serbest bırakmıştı.
Birinci aşamada zaman zaman ateşkes ihlalini gündeme getiren gelişmeler olsa da, taraflar ateşkese bağlı olduklarını beyan etmeye devam ediyor.
WITKOFF’TAN MIAMI GÖRÜŞMELERİ İÇİN AÇIKLAMA
Steve Witkoff, sosyal medya hesabı üzerinden Miami’deki görüşmelere dair açıkalamalarda bulundu. Gazze Barış Planı kapsamında Gazze’de birinci aşamada “genişletilmiş insani yardım, rehinelerin iadesi, kısmi güç geri çekilmesi ve düşmanlıkların azaltılması” konularında ilerleme sağlandığını belirten Witkoff, devamında şunları belirtti:
“İkinci aşamaya ilişkin görüşmelerimizde, sivilleri korumak ve kamu düzenini sağlamak için Gazze’de birleşik bir Gazze yönetimi altında bir yönetim organının kurulmasının önemini vurguladık.
Ayrıca, Gazze’nin toparlanması, bölgesel istikrar ve uzun vadeli refah için gerekli olan ticaretin kolaylaştırılması, altyapı geliştirme ve enerji, su ve diğer ortak kaynaklar konusunda işbirliği de dahil olmak üzere bölgesel entegrasyon önlemlerini ele aldık.
Bu bağlamda, yeniden yapılanmanın sivil, güvenlik ve yeniden inşa aşamaları için geçici bir yönetim olarak Barış Kurulu’nun yakın vadede kurulması ve faaliyete geçirilmesine desteğimizi ifade ettik. Gazze için Kapsamlı Barış Planı’nın aşamalı olarak uygulanmasında atılacak sonraki adımları gözden geçirdik ve yerel Gazze kurumları ve uluslararası ortaklarla işbirliği içinde sıralama, koordinasyon ve etkili izlemenin önemini vurguladık.
Başkanın 20 maddelik barış planının tamamına olan tam bağlılığımızı yeniden teyit ediyor ve tüm tarafları yükümlülüklerini yerine getirmeye, itidal göstermeye ve izleme düzenlemeleriyle işbirliği yapmaya çağırıyoruz. İkinci aşamanın uygulanmasını ilerletmek için önümüzdeki haftalarda daha fazla istişare devam edilecektir.”
İKİNCİ AŞAMA NE ZAMAN VE ÖNEMLİ BAŞLIKLAR NE?
Gazze Barış Planı’nı sunan ABD Başkanı Trump, bu yılın başında ikinci aşamaya geçmek istiyor. Bu kapsamda Trump’ın öncelikle İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile Aralık sonu veya Ocak ayının ilk haftasında görüşmesi bekleniyor.
İkinci aşama için Hamas’ın silahsızlandırılması, Gazze’de teknotrat bir yönetimin kurulması, Gazze’ye Uluslararası İstikrar Gücü’nün konuşlandırılması gibi zor başlıklar konuşuluyor. İkinci aşamada öngörülen bu başlıkların hayata geçirilmesi için ise Trump başkanlığında bir Barış Kurulu’nun kurulması bekleniyor.
Barış Kurulu, Trump’ın 9 Ekim’de açıkladığı ve 18 Kasım’da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından da onaylanan 20 maddelik barış planında yer alan maddelerden biri. Plana göre, Barış Kurulu, Gazze’de ateşkes ve sonrasındaki yeniden inşa sürecindeki uluslararası süreçlerin koordine edilmesinde kilit rol oynayacak. ABD’li yetkililer, kurulun başkanı durumunda olan Trump’ın dışında kimlerin kurul üyeleri olacağıyla ilgili sürecin yeni yılın ilk haftalarında netleşebileceğini ifade ediyordu.
Trump planı, Gazze’de ikinci aşama, Uluslararası İstikrar Gücü
FİDAN’DAN MIAMI GÖRÜŞMELERİ İÇİN AÇIKLAMA
Miami’deki görüşmelere Türkiye’yi temsilen katılan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’dan da görüşmelere ilişkin açıklama geldi.
Fidan, yapılan toplantının “umut verici” olduğunu belirterek, “Özellikle İsrail tarafından devam eden ihlaller inanılmaz şekilde süreci daha zor hale getiriyor. Gördüğümüz o ki bütün taraflar, bu konuda mutabakat içerisinde ve bunun önüne geçilme yolu konusunda da çeşitli tartışmalarımız oldu” diye konuştu.
Özellikle ara bulucu dört ülke olan ABD, Türkiye, Mısır ve Katar’ın bu konuda üst düzey istişareleri “olabildiğince yoğun bir şekilde devam ettirmelerinin” önemli olduğuna işaret eden Fidan, şöyle devam etti:
“Dün ikinci aşamaya geçişle ilgili üzerinde tartıştığımız konular arasında başta Gazze’nin yeniden imarı konusunda bir ön çalışma var. O sunuldu. Bizim Türkiye olarak ifade ettiğimiz şu; Gazze’yle ilgili yapılacak bütün çalışmalarda üç tane parametre bizim için önemli. Birincisi Gazze’nin Gazzeliler tarafından yönetilmesi, ikincisi Gazze’nin toprak olarak hiçbir şekilde bölünmemesi, üçüncüsü Gazze’de yapılacak her şeyin Gazzeliler için yapılması.”
Barış Kurulu ve devam eden ilgili çalışmaların hayata geçirilmesi konusunda da görüşüldüğünü belirten Fidan, “Şu anda devam eden paralel tartışmalar var, İstikrar Gücünün (Uluslararası İstikrar Gücü) oluşturulmasıyla alakalı. O konuda neler yapılabilir? Tartışma imkanımız oldu. Bence üst düzeyde şu ana kadar Şarm el-Şeyh’ten sonraki en önemli görüşmeydi diyebilirim” değerlendirmesinde bulundu.
İSRAİL TÜRKİYE’Yİ İSTEMİYOR
Bu arada Hakan Fidan, Trump’ın planının ikinci aşamasında Gazze’ye konuşlandırılması düşünülen Uluslararası İstikrar Gücü konusunda İsrail’in Türkiye’yi istemediğini daha önce dile getirmişti. Dün Savunma Bakanı Yaşar Güler de İsrail’in Türkiye’yi istemediğini dile getirmiş ve ardından İsrail’e rağmen dahil olacaklarını ileri sürmüştü.
Arap ve diğer devletlerin uluslararası güce asker göndermeye hazır olup olmayacakları henüz belirsizliğini korurken, İsrail, Türk askerlerinin konuşlandırılmasına defalarca itiraz etti.
