ICOMOS, On Gözlü Köprü çevresindeki yapılaşmaların tarihi dokuya zarar verdiğini belirterek Türkiye’den somut eylem planı istedi.
HABER MERKEZİ – Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS), Diyarbakır’daki tarihi On Gözlü Köprü’nün çevresinde artan yapılaşmalar nedeniyle tehdit altında olduğunu belirterek, Türkiye’den somut bir eylem planı talep etti.
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan “Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı” için hazırlanan Reaktif İzleme Misyonu raporunda, On Gözlü Köprü’ye dair çarpıcı değerlendirmelere yer verildi.
ICOMOS’un raporunda, köprünün çevresinde gerçekleştirilen düzenlemelerin köprünün “üstün evrensel değerini” tehdit ettiği ifade edildi.
YASADIŞI UYGULAMALAR ORTADAN KALDIRILMALI
MA’dan Fethi Balaman’ın haberine göre Dicle Nehri kıyısındaki yapılaşmaların etkilerine dikkat çekilen raporda, bu alanda yapılan düzenlemelerin ciddi şekilde gözden geçirilmesi gerektiği vurgulandı. Türkiye’nin köprünün de içinde bulunduğu alanı korumakta başarısız olduğu ifade edilen raporda, yasadışı tüm uygulamaların kaldırılması ve kıyıların daha güçlü bir yasal korumaya alınması çağrısı yapıldı.
Dicle Vadisi Rekreasyon ve Ağaçlandırma Projesi kapsamında inşa edilen cami ve taş merdivenlerin “yıkıcı bir görsel etkiye” neden olduğuna işaret edilen raporda, bu yapıların köprünün tarihsel dokusuna zarar verdiği belirtildi. ICOMOS, projenin yeniden ele alınmasını ve tüm düzenlemelerin Dünya Mirası Merkezi’ne sunulmasını istedi.
Raporda, köprüyü tehdit eden unsurların bertaraf edilmesi için şu önerilere yer verildi:
- Taş merdiven kaldırılmalı, tepenin doğal yapısına uygun ve daha uyumlu malzemelerle yeni bir yapı tasarlanmalı.
- Caminin konumu değiştirilerek On Gözlü Köprü ile görsel çatışmaya yol açmayacak bir noktaya taşınmalı. Bunun için bir “Miras Etki Değerlendirmesi” yapılmalı.
- Spor tesisleri, su yapıları ve nehre inen platformların bulunduğu alan yeniden düzenlenmeli; köprü üzerindeki etkileri azaltılmalı.
KONSEYDEN RAPOR BEKLENTİSİ
ICOMOS, Türkiye’den On Gözlü Köprü çevresindeki değişimlerin köprünün evrensel değerleri üzerindeki etkisini değerlendiren ve bu sorunları çözmek için adımları içeren ayrıntılı bir rapor hazırlayarak Dünya Mirası Komitesi’ne sunmasını istedi.
ICOMOS NEDİR?
1965 yılında UNESCO bünyesinde kurulan ICOMOS, kültürel miras alanlarının korunmasında uluslararası ölçekte çalışan bir danışma kuruluşu. Mimar, şehir plancısı, arkeolog ve sanat tarihçisi gibi farklı disiplinlerden 7.500’den fazla uzmana sahip olan kurum, merkezi Paris’te bulunuyor.
