Almanya’da yürütülen kazılarda Neandertallerin kemikleri kaynatarak sistemli biçimde yağ elde ettiği ortaya çıktı. Bu bulgu, onların hayatta kalma stratejileri ve bilişsel becerileri hakkında ezber bozan bir pencere açıyor.
HABER MERKEZİ — Almanya’nın doğusunda, Halle kenti yakınlarında bulunan Neumark-Nord adlı taş devri kamp alanı, arkeoloji dünyasında yankı uyandıran bir keşfe sahne oldu. Araştırmacılar, 125 bin yıl öncesine tarihlenen bu kampta, Neandertallerin hayvan kemiklerini sistematik biçimde kaynatarak yağ elde ettiğini ortaya çıkardı.
Araştırma, Science Advances dergisinde yayımlandı ve sonuçlar Neandertallerin yalnızca avcılar değil, aynı zamanda oldukça gelişmiş organizasyon becerilerine sahip planlayıcılar olduğunu gösterdi.
Leiden Üniversitesi’nden Paleolitik arkeolog Prof. Wil Roebroeks, “Neandertallerin aptal ya da ilkel yaratıklar olduğu yönündeki klasik bakış açısı artık bilimsel dayanağını yitiriyor,” diyerek bu bulgunun tarih öncesi insan aklına dair ezberleri bozduğunu vurguladı.
YAĞ: TAŞ DEVRİ’NİN ALTINI
Gazete Oksijen’in, Science Advances’den derlediği habere göre, kazı alanında yaklaşık 120 bin kemik parçası ve 16 bin taş alet incelendi. Araştırmacılar, Neandertallerin iliği bol uzun kemikleri çakmaktaşı aletlerle parçaladığını, ardından bunları saatlerce kaynatıp yüzeyde biriken yağı topladığını belirledi.
Bu işlem için ateşin kontrollü biçimde kullanıldığına dair izler de bulundu. Uzmanlara göre bu, av sürecinden işleme ve tüketime kadar bütüncül bir stratejinin parçasıydı.
Reading Üniversitesi’nden zooarkeolog Dr. Geoff Smith, “Neandertaller bu yağı belki de çorba gibi tüketiyor, içine bitkiler ekliyorlardı. Böylece kalori alımını optimize ediyorlardı,” dedi. Nitekim kazı alanında yanmış fındık, meşe palamudu ve muşmula kalıntılarına rastlandı.
ZEKA VE HAYATTA KALMA ARASINDAKİ İNCE HAT
Araştırmaya göre Neandertallerin yalnızca etle beslenmesi fizyolojik olarak sürdürülebilir değildi. Günlük protein alımları sınırlıydı ve bu boşluğu yağla kapatmaları gerekiyordu. Kemikler bu açıdan yüksek enerji sağlayan değerli bir kaynak haline geldi.
Kemiklerin çoğunun atlar, geyikler ve soyu tükenmiş dev sığırlar olan “auroklar” gibi büyük hayvanlara ait olduğu tespit edildi. Üstelik Neandertallerin özellikle en uzun ve iliğe ulaşması kolay kemikleri seçtiği gözlendi.
“BU BİR MUTFAKTAN DAHA FAZLASI”
Ohio’daki Kenyon College’dan antropolog Bruce Hardy, “Bu site, kemik yağı üretiminin neredeyse fokurdayan bir tencere gibi açık kanıtlarını sunuyor,” dedi.
Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden arkeolog Ludovic Slimak ise bu keşfi “yağın sistemli olarak çıkarıldığına dair ilk güçlü arkeolojik kanıt” olarak niteledi. Slimak’ın Neandertaller üzerine kaleme aldığı The Last Neanderthal adlı kitabı yakında İngilizce yayımlanacak.
Araştırmacılar, kemiklerin kaynatılmasında huş kabuğu, hayvan derisi veya mide zarından yapılmış doğal kapların kullanılmış olabileceğini öne sürüyor. Bu da teknolojik yaratıcılığın ve çevresel uyumun şaşırtıcı bir birleşimini gösteriyor.
