Rusya – Ukrayna savaşını bitirmek için Trump’ın Zelenskiy’e sunduğu planın detayları ortaya çıktı. ABD, Ukrayna’dan Rusya’nın işgali altındaki bölgelerden vazgeçmesini, NATO’yu unutmasını ve asker sayısını sınırlamasını istiyor ve planı kabul etmesi için Ukrayna’ya baskı yapıyor. AB plana tepkili. Zelenskiy ise, “Ya ağır 28 madde ya da ağır kış” diyerek, karşı karşıya oldukları zorluğu dile getirdi.
HABER MERKEZİ – Rusya ile Ukrayna’daki savaşı bitirmek için ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından hazırlanan ve Ukrayna’ya gönderilen planın detayları ortaya çıkmaya başladı. Plan, Ukrayna’dan önemli ölçüde tavizler vermesini içerirken, ABD’nin Ukrayna’nın kabul etmesi için baskı uyguladığı bildiriliyor. Ukrayna’yı destekleyen Avrupa Birliği’nden ise plana tepki var.
Reuters’ın bildirdiğine göre, bu hafta içinde ABD Başkanı Donald Trump Ukrayna’daki savaşı bitirmek amacıyla Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’e bir plan gönderdi. Plan, Trump’ın Ağustos ayından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı ve ancak sonuçsuz kalan görüşmeden beri dile getirdiği toprak tavizlerini yeniden gündeme getiriyor.
Rusya – Ukrayna savaşı | Trump’tan Zelenskiy’e ‘yeni plan’: Toprak tavizi yeniden gündem
PLANIN DETAYLARI ORTAYA ÇIKTI
28 maddelik planın detaylarını paylaşan Reuters’a göre, “planda, Ukraynalı yetkililerin daha önce askerlerinin yaklaşık dört yıl boyunca büyük bir maliyetle tam kapsamlı bir Rus işgalini püskürtmesinin ardından teslim olma anlamına geldiği gerekçesiyle reddettiği şartlar yer alıyor.“
Bu şartlardan biri, Ukrayna’nın, halihazırda Rusya’nın işgali altında bulunan doğu illerinden çekilmesini öngörüyor. Rusya ise, diğer bölgelerde ele geçirdiği daha küçük miktardaki topraklardan vazgeçecek.
Bir diğer şart da, Ukrayna’nın NATO üyeliğiyle ilgili. Plan, NATO’nun kapılarını Ukrayna’ya kapatıyor. Ukrayna’nın sahip olacağı asker kapasitesi hakkında da planda bir madde bulunuyor. Buna göre, NATO’ya katılımı yasaklanacak olan Ukrayna, 600.000 askerle sınırlandırılacak. NATO da Ukrayna’ya asla asker konuşlandırmayacak.
×Bu arada Ukrayna’nın NATO’ya üye olma isteği, Rusya’nın savaşı başlatmak için ileri sürdüğü temel gerekçelerden biriydi.
Planda, Rusya’ya yönelik yaptırımların kademeli olarak kaldırılması da öngörülüyor, Buna göre, Rusya sanayileşmiş ülkelerin oluşturduğu G8 grubuna yeniden davet edilecek ve dondurulmuş Rus varlıkları bir yatırım fonunda toplanacak ve elde edilen kârın bir kısmı ABD’ye verilecek.
×Halihazırda Avrupa Birliği sınırları içinde 280 milyar euro değerinde dondurulmuş Rus varlığı bulunduğu kaydediliyor ve AB ülkeleri bu varlığın 140 milyar eurosunu savaşta Ukrayna’ya destek sağlamak amacıyla Tazminat Kredisi olarak vermeyi hesaplıyor. Ancak Trump’ın yeni planı bu hesapları bozuyor.
Ukrayna’nın Trump’ın Ağustos ayından beri sürdürdüğü diplomatik girişmler kapsamında sık sık dile getirdiği güvenlik garantileri ise, planda tek bir satırla yer aldı: “Ukrayna güçlü güvenlik garantileri alacak.”
×ABD’nin sunduğu planda bu garantilerin nasıl olacağına ilişkin herhangi bir ayrıntı yokken, Ukrayna’nın başlıca taleplerinden biri, Rusya’nın tekrar saldırmasını engellemek için NATO ittifakının karşılıklı savunma maddesine eşdeğer uygulanabilir garantiler sağlanması yönündeydi.
ABD BASKI UYGULUYOR: ZELENSKIY’NİN ZOR SEÇİMİ – “YA AĞIR 28 MADDE YA DA AĞIR BİR KIŞ”
Bu arada üst düzey ABD askeri yetkililerinden oluşan bir heyet, dün Ukrayna’nın başkenti Kiev’de Zelenskiy ile bir araya geldi. Heyetle birlikte seyahat eden ABD’nin Ukrayna Büyükelçisi, görüşmeyi başarılı olarak nitelendirerek, Trump yönetiminin ABD ile Ukrayna arasında bir belgenin imzalanması için “etkili bir zaman çizelgesi” istediğini söyledi.
Bugün Trump’ın sunduğu plana dair ortakları İngiltere, Almanya ve Fransa’nın liderleriyle telefonda görüşen Zelenskiy ise, ABD planını reddetmemeye özen gösteriyor. Zelenskiy, sosyal medya hesabında bir açıklama yayımladı. Zelenskiy, Ukrayna halkına hitap ederek, ABD’nin planı dolayısıyla, şöyle dedi:
דŞimdi Ukrayna çok zor bir seçimle karşı karşıya kalabilir. Ya onurunu kaybetmek ya da kilit bir ortağı kaybetme riski (var). Ya ağır 28 madde, ya da son derece ağır bir kış. Şimdiye kadarki en zorlu kış ve daha fazla riski (kabul etmek zorunda kalabiliriz). Özgürlük, onur ve adalet olmadan bir hayat ve daha önce iki kez saldırmış birine (Rusya) güvenmek.”
Plandaki maddelere karşılık ABD tarafına farklı alternatifler sunacaklarını kaydeden Zelenskiy, şöyle konuştu:
דSöylediğim her söze her gün sadık kalıyorum. Onlara asla ihanet etmeyeceğim. Ukrayna’nın ulusal çıkarları dikkate alınmalı. Abartılı açıklamalarda bulunmuyoruz. Amerika ve tüm ortaklarımızla sakin bir şekilde çalışacağız. Argümanlarımı sunacağım, ikna edeceğim, alternatifler sunacağım ama düşmana Ukrayna’nın barış istemediğini, süreci aksattığını, diplomasiye hazır olmadığını söylemesi için kesinlikle hiçbir sebep vermeyeceğiz. Bu olmayacak.”
Bu arada Reuters’ın bildirdiğine göre, ABD Zelenskiy’nin bir an önce sunulan planı onaylaması için baskı kuruyor ve Ukrayna’nın önümüzdeki hafta Perşembe gününe kadar anlaşmanın çerçevesini imzalamasını istiyor. Aksi halde ABD askeri istihbarat ve teçhizatı kesme uyarısında bulunuyor.
AB PLANA TEPKİLİ
ABD’nin Ukrayna’ya sunduğu plana en sert tepki ise Avrupa Birliği’nden (AB) geldi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, planla ilgili Zelenskiy ile görüşeceğini belirtti.
Leyen, “Durumu hem Avrupalı liderlerle hem de G20’nin ara oturumlarında buradaki liderlerle görüşeceğiz. Konuyu görüşmek üzere Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile de iletişime geçeceğim” dedi ve ekledi: “Ukrayna hakkında, Ukrayna’nın yokluğunda hiçbir karar alınamaz.”
Aynı toplantıda konuşan AB Konseyi Başkanı Antonio Costa da “AB’ye resmi olarak herhangi bir plan iletilmedi ve bu noktada yorum yapmamızın bir anlamı yok. Sadece şunu söyleyebilirim ki AB, Birleşmiş Milletler Şartı ilkelerine dayanarak Ukrayna’ya sarsılmaz bir destek sağlamaya kararlıdır” diye konuştu.
AB Dış Politika Şefi Kaja Kallas ise, Avrupa’nın kendi planının iki noktadan oluştuğunu söyledi: Rusya’yı zayıflatmak ve Ukrayna’yı desteklemek.
Bu arada Rusya, plan hakkında ABD’den resmi bir bilgi alınmadığını duyurdu. Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, Kiev’in “sorumlu bir karar” alması ve bunu hemen yapması gerektiğini de söyledi.
