DEM Parti Milletvekili Kaya, bütçe görüşmelerinde, çalışan çocuk sayısının 4 milyona ulaştığına, artan yoksulluğun en ağır faturasını çocuklara çıktığına dikkat çekti ve ekledi: “Türkiye’de yoksulluk artık geçici bir sorun değil, artık kalıcılaşmış, yapısal bir sorununa dönüşmüş durumda.”
HABER MERKEZİ – Hükümetin Meclis’e sunduğu 2026 merkezi bütçesi üzerine görüşmeler devam ediyor. DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Adalet Kaya, Hazine ve Maliye Bakanlığının 2026 bütçesine ilişkin Plan ve Bütçe Komisyonunda konuştu.
Kaya, bütçenin milyonlarca emekçi, kadın ve çocuğun yaşadığı yoksulluğu görmezden geldiğini belirterek, şunları söyledi:
“ÇOCUK YOKSULLUĞU OECD ORTALAMASININ 2 KATI”
Bu yapısal yoksulluğun en ağır faturasını da çocuklar ödüyor. TÜİK 2024 verileri yoksulluk veya sosyal dışlanma riskinin yüzde 38,9’le en yüksek seviyede 0-17 yaş grubunda olduğunu gösteriyor. Bu Türkiye’de her 3 çocuktan 1’inin yoksulluk sınırının altında olduğunu gösteren TEPAV raporuyla da oldukça uyumlu. Türkiye çocuk yoksulluğu oranında OECD ortalamasının 2 katına ulaşmış yani bu konudaki en kötü ülkeler listesine girmiş durumda. Yoksulluk çocukların sağlığını da doğrudan tehdit ediyor. Özellikle çocukların yüzde 32,3’ü ekonomik sebeplerle günde en az bir kere et, tavuk ve balık tüketemezken, yüzde 10’u taze sebze ve meyveye erişemiyor.
“ÇOCUK İŞÇİ SAYISI 4 MİLYONA ULAŞTI”
Bununla birlikte de çocuk cinayetlerinin arttığını görüyoruz. Çocukların işçileştirilmesi başta yaşam hakkı olmak üzere çocukların eğitim, sağlık ve sosyal yaşam gibi temel haklarını ihlal eden bir gerçeklik ve önümüzde. 15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma sıklığının her geçen yıl yükseldiğini gösteriyor bize 2025 TÜİK verileri. 2024 yılında 970 bin çocuk kayıtlı olarak işçileşmiş, İSİG Meclisi MESEM’li çocukları yani 15- 17 yaş aralığındaki MESEM’li çocukları, yine bu yaş aralığındaki kayıt dışı çalışan çocukları ve bu yaş altında yani 15 yaş altında çalışan çocukları dikkate aldığımızda çocuk işçi sayısının 4 milyona ulaştığını gösteriyor. Yine, çocuk iş cinayetleri raporuna baktığımız zaman Eylül 2025’te paylaşmış İSİG Meclisi ve bu rapora göre son bir yılda en az 72 işçileştirilen çocuk hayatını kaybetmiş, işçileştirilen 15 çocuk ise MESEM’lerde hayatını kaybetmiştir. Bu konu da özellikle çocuk yoksulluğu ve ortaya çıkardığı sonuçlar açısından derhâl acil bir eylem planı oluşturulmalıdır diyoruz” dedi.
“KADIN İSTİHDAMINDAKİ AYRIMCILIĞA SON VERİLMELİ”
Diğer bir konu kadınlar… Ülkedeki kadın yoksulluğu yine korkunç boyutlarda. Kadınların genel yoksulluk veya sosyal dışlanma riski oranı yüzde 31,5’ken, erkeklerde bu oran yüzde 27’lerde. Bu fark iş gücü piyasasından dışlanmanın ve cinsiyet temelli ayrımcılığın sonucu. TÜİK verilerine göre Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’i kapsayan TRC3 bölgesinde kadın istihdam oranı sadece yüzde 19,8 yani Türkiye’nin en dibi. Siyasal iktidarın tercihleri bu bölgede yaşayan kadınların hem cinsiyet hem de bölge açısından aslında iki kere ayrımcılığa kalmasına neden oluyor. Kadın istihdamındaki bu ayrımcılığa son vermeli ve ev içi emeği görülmeyen kadınların sağlık ve emeklilik primleri bütçeden ödenmelidir diye öneriyoruz.
Bütçenin lükse, ranta, sermayeye, faiz lobisine değil, çocuklara, kadınlara, emeklilere, işçilere yani yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altındaki 25.3 milyon insana ayrılmasını talep ediyoruz.”
